Vliegend naar de Hadj

Elke ochtend ontwaak ik rond een uur of vijf door het mooie, zachte gezang van de Muezzin. De moskee bevindt zich dicht bij mijn deel van de compound. Om kwart over vijf dommel ik dan weer wat verder in slaap tot het echt tijd is om op te staan. Vanmorgen is dat echter anders: De Muezzin heeft blijkbaar een collega gevraagd deze ochtend zijn dienst over te nemen. Een onmogelijk schreeuwend gejank klinkt van de minaret, dat onmiddellijk wordt overgenomen door alle honden in Kaboel. Het is één grote huilende bende buiten. Slapen heeft definitief geen zin meer. Een paar uur later vertelt mijn chauffeur op weg naar de luchthaven enthousiast over zijn nieuwe aankoop: een prachtige zingende kanarie. De meeste mannen hebben hier een kanarie, die heel veel geld waard is als hij mooi zingt. En helemaal als het vogeltje wit is. Volgens mijn chauffeur kost de zijne een godsvermogen: ‘he is expensive like vehicle’ omschrijft hij de waarde van zijn gevederde vriend. De vergelijking komt voort uit de voorliefde van Afghanen voor witte Toyota Corolla’s. En ook hier geldt: hoe witter hoe duurder.

Wit is ook de kleur van de Hadj. Inmiddels op de luchthaven probeer ik in te checken voor mijn vlucht naar Dubai, te midden van tientallen Hadj gangers die nog nooit gevlogen hebben. Allemaal in het wit. Het inchecken duurt uren en in het vliegtuig gaan de mensen op de eerste de beste stoel zitten die ze tegenkomen. De Filipijnse stewardess weet zich er geen raad mee en trekt nóg witter weg dan ze zichzelf met allerlei crèmes en smeersels heeft geprobeerd te maken. Hoe witter, hoe mooier, hoe meer aanzien, hoe meer westers, geldt in een groot deel van Azië. Het is een bijzonder tafereel, al die traditionele Afghanen die niet verder van het westerse schoonheidsideaal kunnen afstaan en de Filipijnse schat die er alles aan doet om er zo dicht mogelijk bij in de buurt te komen.

Als ik denk dat het niet fraaier meer kan worden, stapt een westerse hulpverleenster op leeftijd het vliegtuig in: de dame in kwestie is al op leeftijd maar slaapt duidelijk elke nacht in een zonnebank (waar vind je zo’n ding in Kaboel, vraag ik me af) en is dusdanig strakgetrokken dat er letterlijk geen lachje meer afkan. Ze belandt naast een oudere Hadj ganger met een enorme baard en een gerimpeld gezicht waar het leven in getekend heeft, terwijl het hare juist het door haar geleefde leven ontkent. Zij heeft vast geen kanarie en hij bidt ongetwijfeld elke ochtend mee met de Muezzin. Wat maken wij mensen het leven toch bijzonder met onze keuzes en voorkeuren. De kanaries interesseert het allemaal geen klap, zij fluiten vanaf het eerste ochtendgloren elke dag weer alsof hun leven ervan afhangt. En die Muezzin van mij, die is ongetwijfeld op de Hadj.

Berkvens en Berkvens