Overlevingskracht

Eén van onze gemeenteleden wees mij jaren geleden op een credo ‘nood leert bidden’ in een voor mij en mijn gezin erg zware periode in mijn leven. Na vijftien jaar enthousiast en bevlogen te hebben gewerkt als zelfstandig ondernemer viel in maart 2010 het doek definitief en werd het faillissement uitgesproken van mijn onderneming, maar werd ik ook privé failliet verklaard.  De wereld staat dan compleet op zijn kop. Alle zekerheden die je tot dat moment had, vallen ineens weg. Werk, woning, geld, maar nog meer jouw perspectief, toekomstbeeld, eigenwaarde.

Je wordt teruggeworpen op jezelf. Hoe ga ik dit overleven? Wat betekent dit voor mij als (toen) 51 jarige?  De wanhoop grijpt je aan. Ieder uur, iedere dag, iedere week. Juist in die periode ontving ik een boek van Jan van den Bosch, zakenrelatie en presentator van Hour of Power, met de titel ‘Overwin moeilijke tijden’ (ds. Robert H Schuller). Naast een persoonlijke bemoediging omcirkelde hij achter in het boek de tekst ‘Met wat voor problemen je ook te maken krijgt, samen met je vriend, Jezus Christus, kun je alles aan’. Ik las dat als niet-christen vrij neutraal. ‘Het zal wel…’ Maar het hield me toch bezig, ook nadat ik het boek een paar keer had gelezen.

Voor het eerst gebeden

In die wanhoop van dat moment  heb ik voor het eerst gebeden tot… ja, tot wie of wat eigenlijk? Ik geloof niet in een wikkende en wegende Godspersoon die aan de knoppen draait en ineens alle problemen voor je oplost. Ik was wel op zoek naar een Goddelijke kracht, een richtinggevende God, die mij weer perspectief zou laten zien. Ik hoopte dat ik die positieve energie zou mogen ervaren.

Ik ervoer kort erna bepaalde ontwikkelingen rond dingen waar ik me enorm zorgen over maakte. Een studerende dochter op school. Kon die de kracht weer herwinnen door alle ellende heen haar examens goed af te ronden?  Een dak boven ons hoofd. Makkelijk gezegd, kopen en sociaal huren was niet aan de orde.  Nieuwe structuur in je dagelijkse leven. Vind maar eens een nieuwe baan als 50+ er. Sociaal isolement. Je kan niet meer meedoen aan de verenigingsactiviteiten die je juist veel balans en energie geven.

Overlevingskracht

Er overkwam mij een soort overlevingskracht waardoor ik weer positief in het leven kwam te staan. Ik vond snel daarna een leuke baan. Dochterlief behaalde haar diploma. We vonden een particuliere woning om tijdelijk te huren. Er ontstond een ‘vriendenfonds’ van mensen die ons de eerste jaren financieel bijstonden om dit mogelijk te maken. We mochten ook lid blijven van de clubs die ons zo aan het hart liggen.

Vaak werd gezegd dat we dit simpelweg over onszelf hebben ‘afgeroepen’ vanwege onze maatschappelijke belangeloze inzet voor de ander, toen en nu, en vanwege onze liefde voor familie en vrienden. U begrijpt dat je wel over een enorme berg van trots heen moet stappen omdat je voor het eerst in je leven afhankelijkheid ervaart. Ik voelde me al die jaren gedragen door de handen van God en door de liefde van God door zoveel andere mensen heen.

Hoop

In het woord wanhoop zit ook het woord hoop en dat heeft een positieve belading. Hoop op betere tijden, hoop dat je niet in een sociaal isolement belandt, hoop dat je vrienden je niet laten vallen, hoop op een nieuwe baan en een nieuwe stek om te wonen. Maar ook hoop op een bovennatuurlijke, goddelijke, kracht die als het ware een innerlijke kracht vormt en je door alles heen sleept.

Ik kreeg aan het begin van alle ellende  van een goede vriendin een steen met het woord hoop erop. Die steen is altijd symbool van Gods kracht geweest. Hij ging mee van broekzak naar nachtkastje v.v. Op moeilijke momenten gewoon even die steen vasthouden en jezelf hoop inprenten en je realiseren dat God nabij is.

Laat je leiden door God

Onlangs zijn voor mij en mijn gezin acht pittige jaren afgesloten en hield ds. Roos Ritmeester in onze gemeente toevallig een voor mij heel toepasselijke preek. Een citaat daaruit:

‘De wereld verandert. Nederland is veranderd, dat is een gegeven. En omdat de wereld voortdurend verandert, moeten we steeds weer nieuwe antwoorden vinden op de veranderende omstandigheden. En in die zin staan we elke dag opnieuw voor een nieuw begin. En dat kan onzeker maken en misschien ook angstig, maar je kunt het ook als een uitdaging zien: Als samenleving, maar ook in je persoonlijk leven. Hoe gaan we die uitdaging aan, collectief en in onszelf? We zongen ook ‘Wie zich door God alleen laat leiden’. Als er één lied getuigt van een onvoorwaardelijke vertrouwen in de goede God dan is het wel  ‘Wie maar de goede God laat zorgen’, lied 429 in het Oude Liedboek. En die oude vertaling is wat moeilijker te verteren vandaag : alsof je achterover kunt leunen en de hele boel aan God over kunt laten. Het leven leert wel wat anders. Hoe kun je dat lied laten zingen door mensen die iets ergs hebben meegemaakt? Maar het bijzondere is, toen er in mijn eigen leven, pijn en verdriet en leed kwam en ik niet meer wist waar ik het zoeken moest, toen kon ik nog maar één ding doen, bidden en mij toevertrouwen, aan een God die mijn verstand totaal te boven gaat. Maar die me er wel doorheen trok. In rust in mijn hart en door hulp en steun van andere mensen.  En tóen begreep ik ook dit lied en vanuit welke ervaring dit is geschreven. Dan is God niet de zorgende regelende God, de God van ´stil maar wacht maar, alles wordt nieuw´, maar dan is God de kracht die jou door laat gaan, wat er ook gebeurt’.

Cirkel is rond

Dat is precies de kern van hetgeen ik heb mogen ervaren. Ik heb het door de jaren heen ook gedeeld met anderen via de televisie, op bijeenkomsten en via andere media. God is de ‘kracht die jou door laat gaan, wat er ook gebeurt’. En ineens denk ik terug aan het boek waarin stond omcirkeld ‘Met wat voor problemen je te maken krijgt, samen met je vriend, Jezus Christus, kun je alles aan’, waar het allemaal mee begon acht jaar geleden.

De cirkel lijkt weer rond. Wat een geweldige ervaring en bijzonder gevoel, dat ik van ganser harte toewens aan anderen die – om welke reden dan ook – tegenslag, verdriet of ellende ervaren. God is inderdaad liefde.

René Kuzee,
Lid van de remonstrantse gemeente Schoonhoven en secretaris van de kerkenraad aldaar