Spelenderwijs de opwarming te lijf

Spelenderwijs de opwarming te lijf

Zijn videogames geschikt om een probleem als de opwarming van de aarde bevattelijk te maken en individuen te motiveren tot actie? Die vraagt stelt Laura op de Beke centraal in haar masterscriptie. Ze studeert binnenkort af in Leiden aan de faculteit  geesteswetenschappen.

Ecogames?

‘Games vertellen een verhaal op een andere manier. Als zulke spellen ook een maatschappelijke boodschap bevatten dan zijn ze meestal belerend en daarom niet leuk en niet populair bij mensen die van gamen houden’, aldus Laura. Het valt ook niet mee om dit soort spellen motiverend te maken. Een complex probleem dat het individu overstijgt, moet begrijpelijk verteld worden en vooral geen zwartgallig beeld schetsen. Want als je het probleem niet snapt, weet je ook niet wat je kunt doen en als het probleem té erg wordt voorgesteld dan begin je niet eens meer aan wat voor actie dan ook.

In de categorie ‘belerend’ passen veel van de zogenaamde ecogames (spellen met een boodschap over milieuproblematiek). Laura twijfelt daarom nog over het gebruik van dat woord voor de spellen die ze onderzoekt. ‘Ik richt mij op games die leuk zijn om te spelen zoals Fate of the World en Waking Mars. In het eerstgenoemde spel moet je als internationaal orgaan alle wereldproblemen tegelijk oplossen. Je leert dat dat niet mogelijk is, maar dat je wel – als je het slim speelt – de schade kunt beperken. In het tweede spel beland je in grotten op Mars. Daar blijkt een complex, zelfvoorzienend ecosysteem te bestaan. Je krijgt inzicht in hoe zo’n ecosysteem werkt en de vraag is steeds: wat is jouw rol? De parallel met ecosystemen op aarde is gauw te trekken. Dat geldt ook voor de vraag naar je rol; of je als mens vooral verstorend of juist beschermend bezig bent.’

V/M

Zijn het niet vooral jongens en mannen die gamen? Nee, dat beeld klopt niet. De gemiddelde gamer is vrouw en 27 jaar. Dat komt omdat vrouwen kampioenen mobiel gamen zijn. Zou je alleen kijken naar computers en consoles dan is de gemiddelde gamer wel een man (van 33 jaar). Dus kinderen, volwassenen, vrouwen en mannen: de wereld van games is heterogener dan je zou verwachten. Jongens en mannen gamen meer dan vrouwen in competitie met anderen (multiplayergames), maar de populariteit van collaboratieve games (waarin samenwerking voorop staat) stijgt en dat is goed nieuws voor het soort spellen dat Laura onderzoekt. Dat zijn niet de populaire spellen van grote en bekende merken. Het zijn zogenaamde indie – games (gemaakt door kleine, onafhankelijke ontwikkelaars).

Actie!?

Kunnen deze spellen een sturende werking hebben, mensen verleiden om maatschappelijke actie te ondernemen? Dat is de vraag die Laura wil beantwoorden. ‘De vorm van het spel is belangrijk. Wat zijn de regels, gaat het om winnen of verliezen of juist niet; is samenwerking belangrijk of speel je tegen anderen, tegen de computer. Bij het oplossen van wereldproblemen, zoals de opwarming van de aarde, draait alles om samenwerking. Teamwork en samen doen zijn daarom belangrijk voor een ‘ecogame’. Ik kijk ook naar de retoriek en naar wat het spel eigenlijk demonstreert: wat maak je op uit de woorden en vooral ook de beelden, de simulatie. Voor het belang voor de effectiviteit is ook belangrijk wat voor acties er worden gestimuleerd in het spel. Zijn dat heel concrete acties (doe dit, doe dat) dan is het meestal erg belerend en dus niet leuk of interessant. Abstractere concepten zijn beter. Een spel kan bijvoorbeeld laten zien en ervaren hoe fragiel ecosystemen zijn. En wat voor storende factor met wat voor gevolgen de mensen zijn in die systemen, zonder dat ze dat beseffen. De actie wordt niet concreet benoemd, maar je kunt wel zelf acties bedenken. Er zijn dus verschillende factoren die elk invloed hebben op de vraag of mensen maatschappelijke actie gaan ondernemen op basis van een game.’

Het nadenken over oplossingen voor wereldproblemen krijgt, dankzij onderzoeken als dat van Laura, nieuw perspectief. Want stel dat je mensen via een leuk spel de goede kant op kunt sturen…

Ineke Ludikhuize
Redactie AdRem, gemeentelid in Utrecht

Zie ook

Wie gelooft, wil alles groener
21 februari 2018

Wie gelooft, wil alles groener

In de beleidsuitgangspunten voor de jaren 2013-2016 had De Kapel in Hilversum aangegeven te streven naar meer verbinding met de samenleving. Dat is gelukt. Ten eerste het vredeswerk. Sinds 2014 wordt jaarlijks op initiatief van de vrijzinnige geloofsgemeenschap een ‘vredespaal’ geplaatst, als blijk van waardering voor een persoon of een instelling die heeft bijgedragen aan verbinding en vreedzaam samen leven.. Lees verder

Remonstrants retraite-aanbod maakt een doorstart
21 februari 2018

Remonstrants retraite-aanbod maakt een doorstart

‘De spirituele activiteiten van de Remonstranten bundelen en meer toegankelijk maken. Dat is het doel van de zojuist opgerichte landelijke Taakgroep Remonstrantse Spiritualiteit’, zegt predikant Henk van den Berg. Onder.. Lees verder