Maak iets over wat ons is overkomen – boekbespreking

‘Maak iets over wat ons is overkomen, zodat ze het zullen begrijpen. Beloof je het?’ Het is de laatste vraag van Bert aan haar vóór zijn zelfgekozen dood. Natuurlijk zegt ze ja, maar pas ruim twintig jaar later kan ze deze belofte inlossen met het boek ‘Alleen maar een blokje om’. Michel Peters spreekt met Ingeborg ten Hoopen, kunstenaar en gemeentelid in Lochem-Zutphen, over dit monument voor een diepgaande, maar dramatische liefde, die zich over de grenzen van de dood heen voortzet.

Ze ontmoet hem in het dorpscafé en hoort een stem in haar hoofd: ’Dit is jouw man’. Als ze weggaat roept hij haar toe: ‘ik kom binnenkort naar je toe’. Weken later komt Bert inderdaad langs. Dochter Fleur vraagt hem: ‘Kom jij bij ons wonen?’ Hij wisselt een razendsnelle blik met haar en zegt tegen Fleur: ‘Alleen als jij dat goed vindt’. Het begin van een levensbepalende relatie met een dramatische afloop. Bert drijft in de loop der tijd van haar en zichzelf weg door psychische problemen. Uiteindelijk zoekt hij een uitweg uit zijn lijden door een einde aan zijn leven te maken. Echter, hun liefde blijft overeind en op een mystieke manier verschijnt hij op allerlei momenten in haar leven: te midden van een groep dertigers die ze ergens ontmoet herkent ze hem, maar ook in het levensgrote hert dat op onverklaarbare wijze verschijnt en even plotseling verdwijnt als ze de plek des onheils in het bos samen met een vriendin bezoekt.

Ingeborg: ’Twintig jaar lang heb ik deze ‘ontmoetingen’ grotendeels voor mijzelf gehouden, bang om niet serieus genomen te worden, niet in staat ze voor mijzelf te verklaren. Door de jaren heen ben ik ervan overtuigd geraakt dat ik niet gek ben, maar dat ik dingen meemaak die buiten de gewone orde vallen. Ik noem dat ‘ontoevalligheden’. Met vallen en opstaan heb ik geleerd om ze te registreren en niet langer te willen verklaren. Op momenten dat Bert als het ware buiten tijd en ruimte om contact maakte, was er vrijwel altijd iemand bij mij die zijn aanwezigheid ook als zodanig (h)erkende. Die ‘getuigen’ ervaar ik als een geschenk; anders had ik die ervaringen absoluut voor mijzelf kapot gepraat.

Door omstandigheden raakte ik drie jaar geleden vrijwel alle zekerheden onder mijn bestaan kwijt en bleek de tijd rijp om het beest in de bek te kijken. Het boek is daarmee ook een afronding van een periode in mijn leven. Toen het af was heb ik Bert gevraagd om onze jarenlange verstrengeling te ontvlechten tot wederzijdse vrijheid. Ik ben nu klaar om de wereld ons verhaal te vertellen. Ik hoop dat de mensen die mijn boek lezen er iets van meenemen, moed of troost uit putten. Ik sta open voor gesprekken met lezers of uitnodigingen voor lezingen.

Ik hoop dat ik met dit boek recht heb gedaan aan zijn wens om begrepen te worden. Door ruim veertig potloodtekeningen te maken bij de tekst ben ik dicht bij mijn kunstenaarschap gebleven. Potlood is een intiem en teer medium, dat past bij de inhoud. Ik wilde dat het boek het gevoel geeft dat je door mijn schetsboek bladert. Het mocht ook geen harde kaft hebben; per slot van rekening vraagt ons verhaal van de lezer om een buigzame geest.’

Michel Peters

Alleen maar een blokje om

Het boek ‘Alleen maar een blokje om’ is de vervulling van de belofte die een vrouw aan haar man doet, kort voor zijn dood. Het boek bestaat uit 33 brieven aan hem en 44 tekeningen. Metafysische verschijnselen, die de vrouw met vallen en opstaan als werkelijkheid leert aanvaarden, doen haar ontdekken: hij heeft zijn leven verlaten, maar mij niet.

Haar nuchtere geest maakt dat zij ruim twintig jaar uiterst zwijgzaam is over hun uitwisseling en het voortleven  van hun liefde. Nu is de tijd rijp om het stilzwijgen te verbreken. De lezer beleeft een liefde mee die de grenzen van de dood overstijgt. Wat zich aanvankelijk presenteert als een immens verlies, ontvouwt zich langzaam maar zeker tot een kostbaar en wonderlijk geschenk.

‘Alleen maar een blokje om’. Beeldende briefroman door Ingeborg ten Hoopen. Uitgeverij Van Warven, 2021. Prijs: €24.95. ISBN 978 94 93175 70 9