Geroepen om woke te zijn

Dat kan echt niet meer. Het is zinnetje dat we regelmatig horen in het publieke debat. Een heel interessant zinnetje, vind ik, omdat het zoveel veronderstelt. Dat er een tijd was waarin iets wèl kon, bijvoorbeeld. En minstens zo boeiend: dat er blijkbaar ook nog een tussenfase is waarin we weliswaar tot inzicht zijn gekomen, maar daar niet altijd iets mee doen. Eigenlijk kan dat niet meer, zeggen we dan.

Oftewel, eerst vinden we iets gewoon, vervolgens kan het onderwerp van discussie worden (is dit wel gewoon of zou het dat misschien helemaal niet moeten zijn?), dan is er de fase dat we voelen dat het anders moet (dat wij moeten veranderen), maar dat dat nog niet mee valt en dan tot slot de onontkoombaarheid van die verandering.

Voorlopers in dit proces noemen we woke. En woke zijn, dat roept een bepaald beeld op. Ik geloof niet dat ik al te woke ben. Mij mag je nog rustig nafluiten (en nee, dit is geen sollicitatie naar een fluitconcert telkens als ik langs loop) en ik spreek mijn kinderschaar nog weleens met jongens aan, ook al heb ik ook twee dochters. Maar ook voor mij geldt: sommige dingen kunnen echt niet meer.

Een Sinterklaasnummer van AdRem maken zonder dat het over Piet gaat bijvoorbeeld. Vandaar dit stukje. En wat betreft die thematiek zelf: Zwarte Piet kan ook echt niet meer. We (en ik) hebben er overigens nog behoorlijk lang over gedaan om dat te concluderen. Al in 1927 is er sprake van een zwarte man die in Rotterdam door een witte havenarbeider wordt uitgescholden voor Zwarte Piet en zich daartegen verzet. En in 1939 wordt een zwarte onderwijzer door een moeder gesommeerd de tram in Sittard te verlaten, omdat haar zoontje moet huilen toen bij het zien van deze Zwarte Piet. Het is, kortom, al heel lang dat het onschuldige kinderfeest voor sommigen helemaal niet zo onschuldig is. Dat het nog zo’n tijd heeft geduurd voor er een serieuze tegenbeweging op gang is gekomen, daar zouden we ons misschien voor moeten schamen. En gelukkig zijn er mensen die wakker en dapper genoeg waren om die beweging in gang te zetten. Die ook mij hebben doen inzien dat een feest waardoor mensen gekwetst en gestigmatiseerd worden, geen echt feest kan zijn.

We hebben mensen nodig die woke zijn. Sterker nog, misschien is het eigenlijk wel deel van onze christelijke opdracht om zo alert te zijn, dat deze benaming wat vaker ook op ons van toepassing is. Ons niet in slaap laten sussen door wat in de wereld gewoon wordt gevonden, maar wakker blijven om te zien wat echt is en wat mensen goed doet, is dat niet een kern van ons geloof?

Iets meer wokisme, dat zouden we best kunnen gebruiken!

Kim de Berg