Muziek, een gedeeld verhaal?

Is de muziek iets wat we met elkaar delen? Onze muziekbeleving laat eerder een waaier aan voorkeuren zien dan een gedeeld verhaal. Dankzij de moderne media hebben we meer muziek tot onze beschikking dan ooit tevoren. Die veelheid heeft onze muzikale smaak eerder ingeperkt dan verbreed. In deze cursus gaan we op zoek naar scheidslijnen en overeenkomsten.

Opzet van de cursus

28 september – Tweede Strijkkwartet van Arnold Schönberg
Schönbergs Tweede Strijkkwartet (1908) brak met de traditionele tonaliteit. Voor ons, ruim een eeuw later, is die breuk niet zo confronterend meer. Veel schokkender is de huwelijkscrisis die achter de noten schuilgaat.

26 oktober – Was Händel homo?
Was Schubert queer? Was Fanny Mendelssohn net zo goed als haar broer Felix? De gangbare muziekgeschiedenis draait om ‘grote mannen’. De emancipatie van vrouwen en homo’s heeft die geschiedschrijving onder kritiek gesteld.

23 november – Leven en dood, zijn en niet-zijn (Monteverdi – L’Orfeo)
Met zijn gezang overschreed de mythische Orpheus de grens van het dodenrijk. Monteverdi overschreed de grens tussen renaissance en barok met zijn L’Orfeo. Rilke zocht in zijn verwarde tijd naar eenheid in een reeks Sonnetten aan Orpheus. Spreken deze verhalen tot ons? Of wachten we op een nieuw verhaal?

22 februari – Revolutie of berusting? (Wagner- Der Ring des Nibelungen)
Wagner begon als anarchist. Met zijn Ring des Nibelungen wilde hij zijn volk verenigen zoals de Atheense tragedie dat had gedaan. Het kostte de oudere Wagner moeite om greep op het epos te houden.

22 maart – Brockes-Passion (Keiser, Telemann, Händel, Bach)
Wie passie zegt, zegt Bach. Maar hij was niet de enige componist van het genre. Sterker nog, tussen 1712 en 1759 was er in het Duitse taalgebied sprake van een geheel eigen passietraditie. Aanleiding was het toen populaire gedicht ‘Der für die Sünde der Welt gemarterte und sterbende Jesus’ van de dichter Brockes. Minstens dertien toonzettingen zijn ervan bekend, onder meer van Händel en Telemann. Ook Bach liet zich erdoor inspireren.

12 april – Also sprach Zarathustra (Nietzsche, Strauss, Delius, Mahler)
Nietzsche vond dat zijn Zarathustra misschien wel tot de muziek gerekend moest worden. Het boek heeft hoe dan ook talloze componisten geïnspireerd.

Kom je ook?

Leiding: Hans Jacobi; Hans studeerde orgel en kerkmuziek aan het conservatorium. Zijn docenten waren o.a. Jan Jongepier en Bert Matter. Hij studeerde tevens muziekwetenschap in Utrecht.

Kosten: 5 euro per ochtend; leden/vrienden van de Haagse gemeente geven een vrijwillige bijdrage.