Belastingen, leuker kunnen we het niet maken. Maar vertel dan wat je er mee doet

Mijn eerste salarisstrookje in Engeland bevestigde wat ik al had gehoord: je betaalt in Engeland stukken minder belasting dan in Nederland. Ongeveer de helft, schat ik. Een geweldige financiële meevaller- ga maar na, je verdient zomaar opeens twintig procent meer, zonder extra inspanningen. Wij zijn er ondertussen wel achter gekomen dat je er ook minder voor terug krijgt. Terug in Nederland verbazen wij ons over de uitstekend verzorgde wegen, zonder gaten en met verlichting, de voortreffelijke gezondheidszorg, en het egalitaire en hoogstaande onderwijs (van basisschool tot universiteit).

In Nederland gaat veertig procent van jouw salaris naar belastinggeld, maar je krijgt er ook veel voor terug. En toch kan ik mij voorstellen dat mensen ervan balen, van die hoge belastingtarieven. veertig procent, dat betekent dat je elk jaar van januari tot ver in mei werkt voor de staat. Pas daarna komt het geld jou toe. De belasting over successierechten zijn ook aan de hoge kant in Nederland, en in Engeland. Een groot deel van het geld waar jouw ouders hard voor gewerkt hebben, waar ze geen excessieve aankopen mee gedaan hebben, gaat na hun overlijden linea recta naar de staat.

Wat doen ze met mijn geld, ik snap dat gevoel wel

Tot je er op een dag achter komt, dat het ook anders kan. Dat er ook een manier is om dat geld geheel in eigen hand te houden, en later belastingvrij aan jouw kinderen te schenken. Je kunt dat geld namelijk ook in Panama parkeren. Zij gaan daar zorgvuldig om met jouw geld, en niemand zal er ooit achter komen. Je twijfelt lange tijd, je hebt misschien last van een schuldgevoel. Maar aan de andere kant heb je jouw hele leven lang trouw belasting betaald. Mag ik misschien een keer aan mijzelf denken? En trouwens, wat doet de staat ermee? Een deel van het geld gaat naar Brussel, waar ambtenaren een ton per jaar verdienen. Vrijwel belastingvrij! Moet ik alle voorzieningen gaan betalen voor die tienduizenden Oost-Europeanen die zich hier komen vestigen? Zij gaan er ook maar voor werken. Kortom, zij zoeken het maar uit!

Er valt wat te zeggen voor deze redenering. Ik heb zelf ook mijn vragen bij het vele geld dat direct verdwijnt richting belastingdienst. Wat mij verwondert en misschien wel irriteert, is de wijze waarop het gaat. Zonder enige uitleg wordt het geld rechtstreeks van jouw salaris afgehaald. Waarom geen verantwoording: een jaarlijkse brief, waarin wordt uitgelegd wat er met mijn geld is gedaan? Waarom geen bedankje van staatswege? Mede dankzij de belastingbetaler wordt het systeem in stand gehouden. Het is als de oudste zoon uit de gelijkenis van de verloren zoon: je doet wat van je verwacht wordt, en verder hou je maar je mond. En je krijgt zeker geen gemest kalf als bedankje!

Hé belastingdienst, doe eens wat aan klantenbinding

De belastingdienst zou kortom wat meer aan klantenbinding kunnen doen. Maak ons trots dat wij dankzij onze centen in een geweldig en beschaafd land wonen, waar mensen niet aan hun lot worden overgelaten. De rijken die hun geld in Panama onderbrengen worden nu als boeven neergezet, en dat zijn zij in zekere zin ook. Maar de staat zou iets meer kunnen doen om hun klanten aan zich te binden, en met name ook om hun rijkere klanten tevreden te houden. Toen ik mijn vriendschap van The Royal Opera opzegde (ruim honderd pond per jaar!, en wat doen zij met dat geld?) ontving ik een brief van de organisatie: ‘we are sad to see you go’. En ik ontving een begroting, en een plan voor het komend jaar. Een beetje laat, maar deze verloren zoon is weer terug aan boord.