Geloven is planten, schoffelen en snoeien

‘De roos is zonder waarom.’ Dat is zo’n beetje de samenvatting van de theologie van de Amerikaan John D. Caputo. Wat is: dat is. En dat moeten we omarmen voor zover we dat kunnen. Zonder de vraag te stellen ‘Waarom?’. ‘Een roos die bloeit omdat ze bloeit, zonder dat ze zich afvraagt of ze gezien wordt.’ Het zijn zinnen van de 17^e eeuwse mysticus Johannes Scheffler. Caputo haalt ze aan als hij uitlegt wat het ‘onvoorwaardelijke’ is: dat wat is en dat wat vraagt om omarmd te worden. Voor Caputo is het genade als je het onvoorwaardelijke opeens ergens ontwaart. Zijn theologie hangt zwaar aan tegen de mystiek.

We moeten religie afbreken tot de kern

Maar mystiek of niet: het onvoorwaardelijke kan natuurlijk niet zonder het voorwaardelijke. Een roos bloeit niet zonder dat er geplant, geschoffeld en gesnoeid wordt. En even voorwaardelijk is ons antwoord op die roos, of op welke andere wijze het onvoorwaardelijke ons dan ook opeens aanspreekt. Voor Caputo is religie het voorwaardelijke antwoord op de ontmoeting met het onvoorwaardelijke. En omdat het voorwaardelijk is, moeten we religie steeds weer tegen het licht houden. Afbreken tot de kern. En tegelijkertijd begint het religieuze telkens weer opnieuw: telkens als je opeens struikelt over het onvoorwaardelijke.

Kom dus naar Geestdrift

Dit jaar strijkt het Utrechtse Geestdrift festival voor het eerst in de Remonstrantse Geertekerk neer. Geestdrift ontstond vijf jaar geleden en is een festival voor schoonheid, zingeving en gerechtigheid. Maar eigenlijk is Geestdrift vooral Caputo in de praktijk: het is de schoonheid van de Syrische danser en vluchteling Ahmad Joudeh die opeens iets zichtbaar kan maken van het onvoorwaardelijke in het mooie, maar ook in het keiharde gevecht om te mogen bestaan; het zijn de gedichten van Willem Jan Otten, of de liedjes van Tess Wiley; het is de strijd voor een rechtvaardige economie van Tomas Sedlacek; het is zoeken naar zingeving door publiek en een mooie lijst denkers en schrijvers.

Geestdrift festival is een hele dag de mogelijkheid om samen opnieuw aangesproken te worden: in woorden, dans, toneel, muziek. Last minute kaarten en het volledige programma zijn te vinden via http://www.geestdriftfestival.nl/tickets/.

Ow, en Caputo komt zelf ook. En spreekt twee keer. Over aansprekend gesproken.