Inzegenen? Ik ben toch geen Jomanda!

De mij dierbare Protestantse Kerk in Nederland (PKN) kent twee sacramenten, namelijk doop en avondmaal. Volgens de kerkorde mogen deze twee alleen bediend worden door predikanten (en niet door kerkelijk werkers of kerkenraadsleden). Nu staat er ook in de kerkorde dat een huwelijk tussen man en vrouw alleen door predikanten mag worden ingezegend.

Juist door het woord inzegenen te koppelen aan de ambtelijke taak van een predikant bij een huwelijk, wordt het huwelijk hierdoor een soort half-sacrament en krijgt het iets magisch. Zelf associeer ik ‘inzegenen altijd met ‘instralen’ en dat bepaalt ook mijn standpunt: als predikant zegen ik huwelijken, relaties, verbintenissen. Ik zegen ze niet IN – want ik ben Jomanda niet, ik heb geen toverkracht en het huwelijk is geen heel of half sacrament.

Inzegenen of zegenen van een liefdesverbond?

Het huwelijk is een verbond van liefde waar je een zegen over wilt vragen. Dat geldt voor alle huwelijken. Tussen twee mannen, twee vrouwen, een man en een vrouw en ga zo maar door. Vanaf vandaag, vrijdag 17 november zal de synode van de PKN opnieuw over dit onderwerp discussiëren, met frisse tegenzin, want de verdeeldheid is groot. Er ligt een voorstel om één lijn te trekken en het woord ‘zegenen’ te schrappen uit de kerkorde.

Ik ben het volkomen eens met die ene lijn, maar niet met het woord, omdat mijn ‘aanvliegroute’ in deze discussie een andere is. Het gaat volgens mij juist om dat woord ‘inzegenen’ dat door dat toegevoegde ‘in’ een extra institutionele waarde zou hebben – maar is dát nu wat je wilt als je een zegen vraagt over je liefdesverbond? In de Bijbel wordt er heel wat afgezegend: mensen die elkaar zegenen, God die mensen zegent én mensen die God zegenen. Daar werd/wordt dan vaak een andere vertaling voor gekozen, namelijk ‘lofprijzen’. Want een mens die God zegent: dan kom je op gelijke voet met de Eeuwige en dat kan toch eigenlijk niet. Eigenlijk dezelfde verlegenheid als bij het zogenaamde verschil tussen zegenen en inzegenen.

Polderwoord

Wat de synode van de PKN ook besluit: het woord ‘inzegenen’ zal ik niet gebruiken. Het is een polderwoord, een construct dat zijn doel voorbijschiet en voorbijgaat aan waar het bij die zegen over gaat: dat twee mensen het góed mogen hebben samen in hun liefde voor elkaar, in Gods naam.