Verlieskunst

Ik wandel vaak over begraafplaats Sint Barbara in Utrecht. Er is daar veel te zien en te beleven. Een mooie kapel met glas-in-lood ramen (thema: het eeuwige leven); graven vol met bloemen; bomen en struiken langs de paden en alles prachtig onderhouden. Wat niet meteen opvalt, zijn de vele kunstwerken. Een begraafplaats is geen museum, dus er zijn geen bordjes met de naam van de kunstenaar en de titel van haar of zijn werk. Om er iets over te weten te komen, lees ik de stukjes van de Utrechtse kunsthandelaar Marcel Gieling in De Utrechtse Internet Courant.

Naast kunst van gerenommeerde kunstenaars is er ook veel, wat ik maar noem, volkskunst. Bouwsels van marmer die alleen al door hun enorme omvang imponeren. Monumenten met populaire rijmpjes, beeldjes (van honden, katten, Maria, Jezus, engelen), fotocollages en nog veel meer. Tenslotte is er de natuurkunst. Graven met prachtige beplanting, schitterende stenen of stukken (versteend) hout.

Lichtjes tegen de dood

Ik noem het allemaal verlieskunst. Tegenwoordig is veel van die verlieskunst niet meer te zien in de openbare ruimte. As wordt verwerkt in sieraden, verstrooid op een voor de overledene dierbare plek. Een urnenwand of urnenveld levert soms nog wel vondsten van verlieskunst op.

Maar geef mij maar de groene ruimte van een begraafplaats. Waar je eindeloos over de paden kunt dwalen. Waar altijd wel ergens lichtjes branden tegen de donkere dood in. Waar je verlieskunst leert.