Dit wordt –voor mijn gevoel- niet een kerst van ‘herdertjes’ en ‘engeltjes’. Een kerst van zoetsappige dierbaarheid en knusse kerstballenromantiek. Wat er om ons heen gebeurt is bizar. Mensonterende oorlogen in landen die ons aan het hart gaan. Een verkiezingsuitslag waarin ‘dikke bange ikke’ het voor het zeggen heeft en ‘compassie’ beperkt wordt tot de eigen groep. Ach nou ja, het is ook nog lang geen kerst.
Eerst hebben we nog de adventsdagen. Advent is van oudsher een inkeerperiode – de mens wordt opgeroepen om bij zichzelf te rade te gaan: zit ik nog op het goede spoor? Zitten wij als samenleving nog op het goede spoor? Hebben we iets gemist? Zou er iets anders kunnen? Er zijn vele antwoorden mogelijk op deze vragen. Wie zal zeggen wat het goede antwoord is?
Misschien gaat het daar ook maar ten dele om. Natuurlijk moet er een antwoord komen op, en een oplossing komen voor de slopende crises waar we ons in bevinden. Maar dat kan nooit een makkelijk antwoord zijn, en ook geen snel antwoord, of een in één keer afdoend antwoord. Daarvoor zijn de meeste van deze crises te complex.
Het blijft belangrijk voor eenieder om als ‘grondhouding’ het vragen en het zoeken aan te houden. En door dat vragen en zoeken open te blijven voor wat zich aandient, open te blijven voor onverwachtse wendingen. Een vragende, zoekende grondhouding vraagt van mij de moed om het uit te houden met alles wat nog niet is opgelost, wat nog geen antwoord heeft. En daar hebben we erg veel van op dit moment. Lukt het je om niet overweldigd te raken? Lukt het je om niet af te haken. En wat is voor jou de goede balans tussen ‘betrokkenheid op het wereldgebeuren’ en ‘ontmoedigd afhaken’?
Misschien is luisteren nog wel het allerbeste om nu te beoefenen. Luisteren naar wat jou bezig houdt, luisteren naar waar anderen mee worstelen, luisteren met een zoekend oor naar een woord wat wel raak is, of troost of bemoedigt. Luisteren met de hoop dat dat kan helen.
De Tsjechisch Nederlandse dichteres Jana Beranova dichtte:
Als niemand
luistert
naar niemand
vallen er doden
in plaats van
woorden.
Luisterend, zoekend, vragend, je niet uit het veld laten slaan, en zo zal gaandeweg blijken waar de aanzetten voor vrede en vernieuwing zich melden.
Dit jaar vieren we kerst en we zullen de indrukwekkende woorden van de evangelist Johannes lezen: ‘In den beginne was het woord’.