Een aantal jaren geleden werd er in verschillende media aandacht besteed aan de veertigdagentijd. De EO kwam met een programma over veertig dagen zonder seks. Zou ik ook eens veertig dagen zonder iets kunnen? En zo ja, wat dan? Ik woonde inmiddels, na een relatie van vijftien jaar, alleen en ik bedacht dat ik die veertigdagentijd zou doorbrengen zonder tv te kijken. Ik maakte mijn voornemen ook bekend op Facebook. Er kwamen reacties als: ‘goed dat je dit doet’ en: ‘houd je dit wel vol? Ik kan geen dag zonder tv!’ Maar ook: ‘dus je kijkt wél op Facebook?’
De laatste persoon had natuurlijk een punt. De tv, als dagelijkse bron van informatie en verstrooiing, moet nu concurreren met het internet en het is maar al te makkelijk de tv te vervangen door computer of smartphone. Tv-kijken – in de zin van uren zappend op de bank hangen – is niet helemaal mijn ding, dus écht afzien is veertig dagen zonder tv voor mij ook niet. Bovendien had ik een uitgekleed abonnement met een paar kanalen. Ik miste dus niet veel. Het toestel was nog zo’n meubelstuk met een beeldbuis dat ik ooit had aangeschaft omdat deze voor dumpprijzen werden verkocht toen iedereen overstapte op de platte tv.
Televisie is een makkelijk medium in de zin dat het passief ondergaan wordt. Ongemerkt kijken we zo veel meer tijd naar de tv dan we willen. De tv ging dus veertig dagen op zwart. Hoewel ik een enkele keer de knop bijna had ingedrukt om ’s morgens het nieuws te kijken, is het mij gelukt veertig dagen niet te kijken. In plaats daarvan besteedde ik de vrijgekomen tijd met wandelingen na de maaltijd, bezoekjes aan de sportschool en vooral veel lezen. Het stapeltje boeken groeide die dagen dan ook gestaag op de brede rugleuning van mijn bank. Ook het jaar daarna ging in de veertigdagentijd de tv op zwart, maar de afgelopen jaren is het er niet van gekomen.
Nu is de vraag dus wat, en óf ik iets ik ga doen, in deze veertigdagentijd. Wanneer ik in de trein zit en om mij heen kijk, zie ik hoe veel medereizigers ernstig verdiept in hun telefoon zitten te staren. Ze lijken op te gaan in de virtuele wereld en losgeweekt te zijn van de echte. De sociale media vragen en krijgen veel aandacht. Er wordt geappt, gemaild, gefacebookt en getwitterd. Een enkeling leest een boek of krant. Misschien ligt daar wel een uitdaging deze veertigdagentijd: minder sociale media en meer aandacht voor andere zaken en vooral: meer echte aandacht voor elkaar.