Stille Zaterdag: wat doen we met die opstanding?

Stille Zaterdag. Gisteren de dag van het gedenken van het lijden en de dood van Jezus, vandaag even niets, het is stil en morgenochtend stilstaan bij de opstanding. Vandaag is zo’n dag om bij het hele verhaal stil te staan en het er knap moeilijk mee te hebben. Dat iemand opstaat uit zijn graf, gaat ons gezonde verstand te boven, ook als we het verhaal niet letterlijk nemen. Voor veel vrijzinnigen is dat feest er meestal zomaar ineens. We doen meestal niet mee aan veertig dagen vasten en de week voor Pasen spreekt ook niet zo aan. Witte Donderdag, het avondmaal, zo’n sacrament, wat moet je daarmee? Een dag later is het Goede Vrijdag en dat levert zo’n akelig en wreed verhaal. En zo komt het Paasfeest vaak zomaar uit de lucht vallen.

Een ongemakkelijk gebeuren

Tenzij je natuurlijk naar de Matthäus Passion bent geweest, maar daarvan kan je jezelf voorhouden dat het meer vanwege de hemelse muziek van Bach is, dan vanwege de theologische strekking van het verhaal. Pasen… we zijn verlegen met het gegeven van opstanding uit de dood en we zijn net zo verlegen met de orthodoxe theologie die eraan hangt, die van ‘hij heeft geleden en is gestorven voor onze zonden’. De toenmaals bekende vrijzinnige hoogleraar prof. Piet Smits wist de bezwaren daartegen op een weinig subtiele manier te verwoorden toen hij in 1959 in het vrijzinnig-hervormde weekblad Kerk & Wereld voor het nummer van Goede Vrijdag schreef:

Het is ook mijn eer te na, dat iemand voor míjn schuld zou moeten boeten. Ik wens te stáán voor de gevolgen van mijn eigen daden. En geef dan wat Paulus betreft mijn portie maar aan Fikkie.

Al met al is Pasen en de tijd voor Pasen in onze kring een ongemakkelijk gebeuren. Dat is ook jammer want alle ernstige vragen van ons leven komen langs in het passieverhaal en Pasen zelf gaat over de onverwoestbare drang om te leven, het verlangen om het leven sterker te laten zijn dan de dood. Hoe kunnen we ons op een nieuwe manier door Pasen laten inspireren?