Met hart en ziel kinderen opvoeden, hoe doe je dat?

Foto: Seema Krishnakumar
30 september 2015
Geschreven door Christa Anbeek

Kinderen grootbrengen is één van de meest uitdagende, veeleisende, stressvolle en belangrijke banen op deze planeet. Hoe het gedaan wordt beïnvloedt voor een groot deel het hart en de ziel van de volgende generatie. Het beïnvloedt wat mensen van de komende generatie waardevol vinden en waar ze betekenis aan hechten. Het beïnvloedt hun relaties en contacten met anderen. Hun diepste gevoel over zichzelf en hun mogelijke plek in de snel veranderende wereld. Toch is het zo dat wanneer wij ouders worden, we dit eigenlijk zonder voorbereiding, opleiding of training doen, en vaak zonder leiding of ondersteuning.

Er zijn handboeken vol met tips, ideeën en adviezen die heel nuttig kunnen zijn, of waarin wordt ingegaan op specifieke problemen. Maar er wordt over het algemeen weinig aandacht besteed aan de innerlijke ervaring van het ouderschap. Wat zijn onze dromen als het gaat om onze kinderen? Hoe gaan we om met onze verwachtingen? Wat doen we met onze twijfel en onzekerheden? Hoe voorkomen we dat we helemaal in beslag worden genomen door conflicten in onszelf of conflicten met anderen, of zelfs conflicten met onze kinderen?

Zien we wie onze kinderen zijn?

Ook leren we in het algemeen niet hoe we een grotere gevoeligheid en waardering kunnen ontwikkelen voor de innerlijke ervaring van onze kinderen. Hoe kijken we naar onze kinderen? Zijn ze goed en mooi zoals ze zijn? Weten we wie ze zijn en wat ze nodig hebben? Iemand vergeleek kinderen eens met bloemen. Ouders hebben de taak om met toewijding en aandacht voor deze bloemen te zorgen. Een bloem hoeft geen andere bloem te kunnen worden om gelukkig te zijn. Een bloem is juist gelukkig als zij zichzelf kan zijn. Het enige dat daarvoor nodig is, is levend en samen met anderen zijn. Kunnen wij onze kinderen zichzelf laten zijn? Zien we wie ze zijn?

Bewust ouderschap vraagt niet alleen om uiterlijk werk, maar ook om innerlijke inspanning. Allerlei adviezen van buitenaf moeten worden aangevuld met een innerlijke kracht of een innerlijke autoriteit. Deze innerlijke kracht kan groeien door stil te staan bij de ervaringen die we opdoen. Door te luisteren naar onze gevoelens, door met aandacht te kijken naar onze angsten, onze hoop, onze onzekerheden, onze blijdschap. Het luisteren naar onze innerlijke stem helpt ons ook als we geconfronteerd worden met situaties die buiten onze controle omgaan, zoals ziekte van onze kinderen of ziekte van onszelf.

Ouderschap is iets persoonlijks

Innerlijke wijsheid kan groeien als we aandachtig naar onze ervaringen kijken. Door de tijd heen leren we dieper zien wie onze kinderen zijn en wat ze nodig hebben. Ouderschap is iets persoonlijks. Hoe wij met onze kinderen omgaan komt van diep vanuit ons zelf. We kunnen dat niet van anderen afkijken. Hoe een ander het doet, werkt niet voor ons. Ieder moet zijn of haar eigen weg vinden. Ieder kind is uniek en elke situatie anders. Wij kunnen leren van allerlei hulpbronnen langs onze weg, maar uiteindelijk gaat het erom dat wij eigen innerlijke kracht leren kennen en vertrouwen. Met aandacht kijken, naar onszelf en naar onze kinderen, zijn belangrijke stappen op die weg.

Over Christa Anbeek

Christa Anbeek

Christa is bijzonder hoogleraar Remonstrantse theologie aan de Vrije Universiteit.

Gerelateerd

21 juli 2022

‘Ik leef in het verlengde van jou’

Nu de zomer is aangebroken, wordt het stiller op straat en in de stad. Zaken worden afgerond. Laatste dingetjes worden g
17 april 2022

Valt jouw lijden dit jaar samen met het verhaal van Pasen?

Het gevoel dat er een steen op je hart ligt. Het gevoel dat alle zin uit je leven verdwenen lijkt. Dat je nooit meer vol
13 april 2022

Nog even op een rijtje: waar gaat de lijdensweek nou eigenlijk over?

De verhalen over de laatste dagen van Jezus staan in de vier evangeliën. Hieronder wordt het verloop verteld. Dan kan j