De toetredingsmotieven van nieuwe leden en vrienden

Eind oktober zijn twee nieuwe proponenten afgestudeerd. Zij schreven artikelen over hun afstudeerscripties. Vandaag is Arend van Baarsen aan de beurt, de volgende keer Corrie Vis.  

Op 28 oktober ben ik bevestigd als proponent van de Remonstrantse Broederschap. Voorafgaand aan mijn bevestiging heb ik mijn proponentsscriptie gepresenteerd, waarmee ik de predikantsopleiding aan het Remonstrants Seminarium heb afgerond. Voor mijn scriptie heb ik onderzoek gedaan naar de toetredingsmotieven van nieuwe leden en vrienden van (doopsgezinde-)remonstrantse gemeenten. De aanleiding voor dit onderzoek was de remonstrantse vriendenwerfcampagne, die in 2014 is gestart. Na bijna drie jaar wilde ik de balans opmaken van de campagneresultaten tot nu toe.

Bij het bestuderen van de leden- en vriendenstatistieken ontdekte ik dat er in de campagneperiode zo’n 750 vrienden bij zijn gekomen. Hoewel de broederschap nog steeds licht krimpt, is door de campagne de grote afname van het aantal vrienden en leden gestopt. Voor mijn onderzoek heb ik negen nieuwe leden en vrienden geïnterviewd om te verkennen wat voor motieven zij hadden om zich bij de Remonstranten aan te sluiten. Ook heb ik onderzocht welke verwachtingen zij van de Remonstranten hadden ten tijde van hun toetreding en in hoeverre deze zijn uitgekomen.

Thuisgevoel

In de grote hoeveelheid motieven die de geïnterviewden noemden, valt op dat veel van hen zijn toegetreden, omdat ze zich bij de Remonstranten thuis voelen. Binnen de gemeenten hebben zij de ruimte ervaren om op een open manier met anderen in gesprek te gaan over thema’s en vragen die voor hen van belang zijn. De vorm en inhoud van het geloof dat zij bij de remonstranten aantroffen, spraken hen aan. Een ander motief, dat door veel respondenten werd genoemd, is het verlangen om bij te dragen aan de geloofsgemeenschap en het remonstrantse of vrijzinnige gedachtegoed. Deze uitkomst is opmerkelijk, omdat in de literatuur over participatie binnen verenigingen en kerken wordt vermeld dat mensen zich tegenwoordig vaak bij een organisatie aansluiten omwille van de voordelen die het lidmaatschap hen kan bieden.

Verder is opvallend dat de vriendenwerfcampagne bij weinig respondenten een rol heeft gespeeld bij hun besluit om toe te treden. Enkele geïnterviewden noemden de campagne wel als een duwtje om lid of vriend te worden, maar de meeste respondenten hadden daarvoor al op een andere manier van de Remonstranten gehoord. Zij waardeerden de campagne positief en vonden dat de Remonstranten met de campagne op een goede wijze hun boodschap voor het voetlicht hebben gebracht.

Vrij geloven

De geïnterviewden gaven aan dat hun verwachtingen van de Remonstranten grotendeels zijn uitgekomen of zelfs zijn overtroffen. De meeste respondenten verwachtten bij de Remonstranten een plaats om op een vrije manier te geloven en ruimte te krijgen om hun eigen ideeën te vormen en te uiten. Dit hebben ze bij de remonstranten ook gevonden.

De belangrijkste verwachting die niet is uitgekomen, is een vernieuwende liturgie. Sommige geïnterviewden voelen zich prettig bij de als traditioneel getypeerde liturgie, terwijl andere graag nieuwe liturgische vormen zouden zien. De belangrijkste aanbevelingen die de geïnterviewden noemden, zijn het realiseren van meer ruimte voor ritualiteit, zoals de mogelijkheid om een kaarsje aan te steken, en meer maatschappelijke betrokkenheid en sociaal activisme.

Lees nu de volledige scriptie.