De kracht van kwetsbaarheid

De kracht van kwetsbaarheid

We spelen het bordspel Tussen Zon en Maan in de Ontdekfabriek op Strijp-s in Eindhoven. Een spel dat gebaseerd is op de theologie van de kwetsbaarheid van remonstrants hoogleraar Christa Anbeek. Een speelse omgeving voor een spel dat niet zomaar een spelletje is. In de eerste van zeven ronden worden 5 tot 8 spelers gevraagd om contrastervaringen te delen. Ontregelende ervaringen zijn het, die ieder mens in het leven meemaakt. Het is even slikken om zomaar met een ervaring op de proppen te komen die jou geraakt heeft. Aan mijn speeltafel gaat het over hoe goed een vakantie was, die sinds lange tijd met de familie werd doorgebracht, over hoe iemand als kind een levensbedreigende ziekte overwon, over de plotselinge dood van degene die voor je zorgt. Als je je verhaal deelt voel je je kwetsbaar, maar tegelijk doet het goed om met elkaar te delen. Want anders dan we in de reclame zien, en op sociale media lezen, is het leven niet volmaakt. We doen er volop aan mee om elkaar dat sprookje te laten geloven. Op verjaardagen spreken we bijvoorbeeld zelden over kinderen waarmee het contact verbroken is, maar vertellen we juist over onze geweldige (klein)kinderen, die zulke goede resultaten behalen op school, zo uitblinken in sport, zo goed verdienen. We houden ons vaak groot, ook tegenover onszelf.

Gemeenschap van gebrokenen
Christa Anbeek noemt de menselijke staat in haar boek De berg van de ziel, dat ze samen met Ada de Jong schreef, de gemeenschap van gebrokenen. Het hoort bij het mens zijn dat we niet volmaakt zijn. Aan ons aller leven mankeert wel wat, ook al denken we vaak dat we alleen staan in onze pijn, ons verdriet, onze woede, onze teleurstelling. Het besef dat anderen met soortgelijke ervaringen tobben kan ons mild maken. Het spel ontleent de titel aan de twee manieren waarmee je op ontregeling kunt reageren: door aanvaarding (zon) of verzet (maan). Het spel brengt de deelnemers in een gemeenschappelijke reis naar de bronnen waaruit ze putten om in en door de chaos iets van diepere schoonheid te ervaren.

Aanvaard zijn
In de Ontdekfabriek zag ik het gebeuren: een vrouw kreeg tranen in haar ogen bij het verhaal dat een jongeman haar vertelde. En zelf schoot ik vol bij haar verhaal. Ik herinner me een gesprek in mijn vorige gemeente over een van de goddeeltjes, Kerk, van Peter Nissen. Een van de deelnemers zag het als een kracht dat het geduld en de ruimte van een gemeenschap het mogelijk maakt om elkaars nukken en tekortkomingen te dragen. Maar hetzelfde geldt voor vreugde. Nissen schrijft over de kerk als leerschool voor compassie. ‘In de kerk kunnen we onze onvolmaaktheid onder ogen zien en horen we dat we aanvaard zijn’. De weg naar het Koninkrijk van God, naar een samenleving waar voor alle mensen genoeg is, en mensen gelijke kansen krijgen en basismiddelen van bestaan, is de weg van de compassie. Die begint met toegewijd luisteren naar elkaars verhalen en naar de verhalen van de bijbelschrijvers, die beschrijven hoe mensen in die tijden omgingen met hun kwetsbaarheid: Sarah haar jaloezie, Mozes met zijn woede en teleurstelling, Jozef met zijn angst voor de wraak van zijn broer, Judith met haar onrechtvaardigheidsgevoel, Job met zijn tegenslag. Verhalen over kwetsbaarheid, die op een onnavolgbare wijze ook iets positiefs bewerkstellingen.

Spelregels
Als ieder spel kent ook Tussen Zon en Maan spelregels. Het is een vondst van spelmaker Willem Jan Renger om de spelers er samen voor verantwoordelijk te maken dat het spel goed verloopt. Zo is er een ‘horloge’ dat de tijd bewaakt en een ‘kompas’ dat ervoor zorgt dat elke speler evenveel aan bod komt. Fijn aan dit spel is dat je het snel kunt gaan spelen zonder dat je je eerst het achterliggende gedachtengoed hoeft te verdiepen of de spelregels moet bestuderen. De middag in de Ontdekfabriek smaakte naar meer. Bij de Remonstranten Eindhoven zijn twee groepen enthousiast met het spel aan de slag.

Sigrid Coenradie
Vernieuwingspredikant in Eindhoven

 

Zie ook

Boeren als afvalputje
5 april 2022

Boeren als afvalputje

De boeren zijn boos omdat ze overal de schuld van krijgen en klem zitten. ‘Neem ons serieus’ zeggen Titus van der Torren (1957) en Otteline van der Torren – van Verschuer (1959), akkerbouwers in Zonnemaire… Lees verder

Praten helpt
4 maart 2020

Praten helpt

Ik geef het je te doen: dag en nacht beschikbaar zijn om telefonisch te spreken met mensen die aan zelfmoord denken. Ineke Ludikhuize sprak met de mensen achter Stichting 113 zelfmoordpreventie… Lees verder