Sprong in het duister blijkt levensvatbaar

Op 24 oktober 1994 werd een nieuwe gemeente opgericht: Leeuwarden. Dat was het gevolg van een kerkordewijziging in 1986. Lex van Gorcum, voorzitter bij de oprichting 25 jaar geleden en momenteel voorzitter van de programmacommissie, vertelt.

Werkgroep of gemeente

‘Het besluit uit 1986 ging over rechtspersoonlijkheid. Wij waren een remonstrantse kring (er waren er meerdere in het land). We kerkten bij de doopsgezinden en vier keer per jaar ging een remonstrantse predikant voor. Namens de remonstranten zat er iemand van ons in de doopsgezinde kerkenraad. We waren geen gemeente en hadden geen rechtspersoonlijkheid. De CoZa besloot dat kringen moesten promoveren tot gemeente met rechtspersoonlijkheid of moesten degraderen tot werkgroep van een remonstrantse gemeente in de buurt. Wij kozen er in eerste instantie voor om een werkgroep te worden onder de hoede van Dokkum.’

Werkgroep of..

Dat bleek in de praktijk nog niet zo makkelijk. De verwachtingen over en weer pasten niet.

‘In Dokkum was de verwachting dat we met z’n allen daar naar de kerk zouden gaan. Maar ja, wij gingen al jaren in Leeuwarden naar de kerk tot onze tevredenheid en dat bleven we ook doen. En wij dachten: ha, heerlijk, nu wordt alles voor ons geregeld en bestuurd door Dokkum. Dat was ook niet zo. Daar kwam nog bij dat Dokkum al eeuwen (sinds 1798) een fusiegemeente is van remonstranten en doopsgezinden. Men weet niet meer van elkaar wie wat is en ook de leden zelf weten dat soms niet meer. Degenen die officieel ‘remonstrant’ zijn, voelen zich niet meer zo. Dat maakt de gerichtheid vooral lokaal, want alleen daar vindt men de eigen kleur.’

..toch gemeente

‘Het zorgde ervoor dat we opnieuw gingen nadenken over wat we moesten zijn: werkgroep of gemeente. Het leidde tot een initiatiefgroep van vijf mensen die het stichten van een gemeente ging voorbereiden. De predikant van Dokkum, ds Jan Klijnsma, hielp daarbij.’

Lex was voorzitter van deze groep die in 1994 het werk beloond zag worden met een dienst, onder leiding van prof. dr. Marius van Leeuwen, waarin de gemeente Leeuwarden officieel werd gesticht.

Maar nu, zo bleek, voelden de doopsgezinden in Leeuwarden zich bedreigd door de nieuwe gemeente. ‘Dat uitte zich in het niet kunnen komen tot financiële afspraken over de samenwerking’, aldus Lex. ‘Een van de doopsgezinde predikanten gaf mij advies en zei dat we onze eigen weg moesten kiezen. Dat hebben we toen gedaan. We gingen zelf diensten organiseren twee keer per maand in de Waalse kerk. Dat was wel een beetje een sprong in het duister. Zouden er wel mensen komen? De eerste keer waren er 35, ruim 50% van de leden, dus dat was bemoedigend.’

Jubileum

Met een deeltijd-dominee (nu is dat ds Marjan van Hal), altijd weer mensen om de kar te trekken èn mensen met originele ideeën voor activiteiten is Leeuwarden 25 jaar geworden. De leden en vrienden wonen door bijna de hele provincie. Circa eenderde woont in of om Leeuwarden en de rest in de verstrooiing.

De viering van het jubileum gaat van start met een eenmalige terugkeer van een vroegere activiteit: het theologisch café Arminius. Ooit begon dat in een bovenzaaltje van een café bij station Leeuwarden op zondagmiddag. ‘De bedoeling was dat er gesprekken werden gevoerd tussen mensen met verschillende standpunten’, vertelt Lex. ‘Het was een tijdlang een goedlopende activiteit die nu nog een keer herhaald wordt met Johan Goud. Hok spreekt over de vijf artikelen van de Remonstranten. Niet in het bovenzaaltje, maar in een wat grotere zaal elders in de stad waar meer mensen in passen. De afsluiting van de jubileumviering is op zondag 8 december met een feestelijke dienst, gevolgd door een middagprogramma met sacred dance en een bijzondere stadswandeling.’

Toekomst

Gevraagd naar de toekomst van de gemeente vertelt Lex dat er weliswaar sprake is van vergrijzing, maar dat het aantal leden en vrienden redelijk stabiel is. Nee, er is geen jeugdwerk, maar er zijn wel jonge(re) leden. ‘Ik maak me net zoveel zorgen over de toekomst van de broederschap als over die van onze gemeente.’

Ineke Ludikhuize
redactie AdRem, gemeentelid in Geertekerk Utrecht