Troostmuziek van remonstranten

De muzikale troostcanon van de Remonstranten, dat zochten we. We vroegen u als lezer een top drie van troostmuziek op te sturen naar de redactie. Wat een prachtmuziek verscheen er in onze mailbox! Verspreid over dit nummer treft u alle inzendingen aan. Maar muziek moet je horen natuurlijk. De redactie maakte van het merendeel van uw inzendingen dan ook een afspeellijst op Spotify, sommige nummers konden we niet vinden. U kunt de lijst beluisteren via de link https://open.spotify.com/playlist/141mcj67mSwatsjSl2gvaQ     Luister en huiver bij de volgende bijdragen!

Troostmuziek 1

De ‘Hart en ziel-lijst’, de Beethovenweek van NPO Radio 4 – ik doe altijd mee, maar nooit zonder gezwoeg. Er is te veel muziek om te uit te kiezen, en kiezen voor het één betekent vaak ook het loslaten van iets anders. Daarom verbaasde het me ook dat ik, na het lezen van de oproep in AdRem, meteen de drie muziekstukken die mij troost bieden helder voor ogen (oren) had. Misschien juist wel omdát ze me altijd troost bieden en al jaren met me meereizen.

1.Het eerste pianoconcert in C groot opus 15 van Ludwig van Beethoven. Terwijl ik dit schrijf luister ik naar de uitvoering door Murray Perahia met het Concertgebouworkest onder leiding van Bernard Haitink. Dit pianoconcert belichaamt voor mij evenwicht, omdat het (nog) zo klassiek is. Het zegt als het ware: verdriet en vreugde, wanhoop en hoop, het is er allemaal en het is er ook vaak naast en door elkaar. En hoe verwarrend en vermoeiend dat ook kan zijn: er is deze muziek die mij optilt en weer op weg zet – omdat het die weg zelf ís.

2.Het orgelconcert in g klein voor orgel, strijkers en pauken van Francis Poulenc. Wat kan ik zeggen … ik houd van kerkorgels. En mijn liefde voor Poulenc is, een half mensenleven geleden, begonnen met dit orgelconcert, als een ‘coup de foudre’ (liefde op het eerste gezicht). De combinatie van zwaar, dissonant, ijl, snel, dramatisch, kalm en jazzy, is als het ware de verklanking van ‘het leven’. Het is juist de muzikale knipoog die Poulenc geeft in het jazzy gedeelte (‘tempo d’allegro initial’) die als een streep zon door de wolken heen voelt.

3.De triosonate in C groot BWV 529 van Johann Sebastian Bach. Weer een kerkorgel… Maar Bach en orgel, wat moet ik daar nog over zeggen? Wat een fundament ligt erin besloten. En troost: ik ben niet altijd even opgewekt als mijn wekker gaat (ik líg nog zo lekker!). Daarom heb ik de eerste maten van deze triosonate als mijn wekkergeluid ingesteld. Om me te verzoenen met de dag die voor me ligt.

Marieke Fernhout, Arnhem

Troostmuziek 2

Ik heb drie 3 werken genoteerd die ons troost bieden:

1.Klarinetconcert KV 622 W.A.Mozart – adagio. Dit is muziek van het Koninkrijk van God, het opent vergezichten en neemt je mee naar de hemelse gewesten. Troostender kan bijna niet.

2.Uit de Messiah van Georg Friedrich Händel ‘He was despised’ (naar Jesaja 53). De troost is hierin gelegen dat Jezus hetzelfde doormaakte als wij, alleen zonder zonden. Daarom is hij de Hogepriester van het nieuwe verbond geworden. Door Zijn lijden is ons genezing geworden. Ook de LHBTi-gemeenschap is despised en rejected in vele landen. Hij weet wat wij doormaken.

3.Gezang 391:6  ‘De maan is opgekomen’ (Liedboek voor de kerken). ‘Geef dat wij zonder lijden uit deze wereld scheiden, geef ons een zachte dood. Hebt Gij ons weggenomen, doe ons dan tot U komen, O onze Heer en onze God!’ De eenvoud van dit gebed geeft troost. In leven en sterven het eigendom van God. Zo wil ik heengaan.

Hans Zellenrath, Rotterdam

Troostmuziek 3

Laat ik maar direct met de deur in huis vallen. Op 23 mei is mijn levenspartner plotseling overleden. Samen met zijn dochter en mijn kinderen hebben we de muziek uitgezocht voor, zoals hij het noemde, de feestdienst om zijn leven te vieren. Een diversiteit aan troostliederen passeerde de revue.

1.’Papa can you hear me?’ gezongen door Barbra Streisand.

2.’Family album’ gezongen door John Wright. Als patchworkfamilie heeft dit lied extra kracht gegeven aan ons.

3.’God is gratis’ gezongen door Herman van Veen. De ruimte en vrijheid van en in geloven van zowel mijn partner als van mijzelf worden hierin zichtbaar, tastbaar bijna. Bovendien vind ik het een geweldige uiting van ‘groene’ theologie. Heel eenvoudig en tegelijk zo intens. Wie deze beluisteren wil op YouTube kies dan wel de versie met de afbeelding van de waterval, anders mis je de essentie.

Marie Louise de Jong, Leeuwarden 

Troostmuziek 4

Geachte redactie, wij vinden troost in de volgende muziek:

1.Peteris Vasks : Pater Noster. Het Onze Vader dat op deze manier gezongen wordt
geeft ons troost door deze hemelse klanken.
2. Richard Strauss : Im Abendrot  met Jessy Norman. Hier zit  de troost in vrede hebben met je laatste levensjaren.
3. Karl Jenkins : The Armed Man : A Mass for Peace.  De roep om vrede over de hele wereld.

C.S. Nap en  J.P. Nap- Molier, Enkhuizen

Troostmuziek 5

Geachte redactie van AdRem, De muziek die mij in de afgelopen tijd troost heeft gebracht, en ook nu nog brengt, is:

1. Johann Sebastian Bach: Concert (naar Vivaldi) voor orgel in c, BWV 594.

Deze compositie heeft een aanstekelijke monterheid; in het laatste deel klinkt vogelgezang, als die niet troostend is…

2. Nogmaals Johann Sebastian Bach: Toccata, Adagio en Fuga in C, BWV 564.

Dit orgelstuk geeft fundament aan het leven in tijden van twijfel en onzekerheid. Deze muziek kan niet anders zijn dan zij is.

3. Ludwig van Beethoven: de liederencyclus ‘An die ferne Geliebte’, op. 98.

Deze liederen drukken het verlangen uit naar wat (veel) verder is dan dichtbij.

Jan van Lookeren Campagne, Arnhem

Troostmuziek 6

Driemaal muziek die troostte:

1.Adagio uit het klarinetconcert van Mozart. In 1989 overleed mijn vader in zijn slaap. Totaal onverwacht. Ontreddering overheerste het eerste verdriet. Het leek of we rouwden over meer dan dit ene verlies. Welke muziek moesten we kiezen voor zijn uitvaart? Vader was een verwoed amateurastronoom geweest. Het werd de berustende melodie uit het Adagio van Mozarts klarinetconcert. Als je wilde kon je er de harmonie der sferen in horen.

2.Largo van Händel uit opera Xerxes. Tekst “Ombra mai fu”
Ik was veertig jaar toen de cello in mijn leven kwam. Pas na mijn pensioen had ik tijd voor samenspelen. Jarenlang heb ik in een trio fluitsonates gespeeld. Ons lievelingsstuk was het Largo van Händel in een bewerking voor cello en piano. De laatste jaren eindigden we er bijna elke sessie mee. Vorig jaar augustus werd de pianist van het trio ziek, in april overleed hij. Het voelde als het einde van een tijdperk. Hij had een grote familie. In coronatijd moest het afscheid van hun ‘pater familias’ in besloten kring plaatsvinden. Op het uur van de afscheidsplechtigheid stemde ik thuis de cello en speelde ‘ons’ Largo. Voor de troost.

3.‘God be in my head’ van John Rutter. Utrecht 2006, zondag in de Kathedraal. Mijn kleinzoon, leerling op de Kathedrale Koorschool, loopt voor het eerst tussen de kinderen uit groep 7 en 8 naar het altaar waar ze zullen zingen. Mijn dochter en ik luisteren samen naar de kinderstemmen die de immense ruimte vullen. Helder en zuiver als engelen. We moeten allebei slikken. ‘God, be in my head / and in my understanding’. ‘God be at mine end / and in my departing’. De tonen van de laatste regels zweven weg. Veertien jaar is het alweer geleden, maar de herinnering aan de muziek, de woorden, de kinderstemmen, onze tranen, alles wat onze  verwarde gevoelens toen vertolkte, ik voel het nog altijd als troost.

Annelies Oldeman, Oegstgeest

Troostmuziek 7

Beste redactie, Toen ik in Adrem uw oproep las om muziek te noemen die troost geeft dacht ik maar aan een nummer. Het nummer is : Du Maste Finnas van Helen Sjoholm. Geschreven door Benny Andersson en Bjorn Ulvaeus (de mannen van ABBA). Zij schreven dit nummer voor de musical: Kristina fran Duvamalla.  Een verhaal over een vluchteling, weggezonden naar Amerika vanuit Zweden. Zij verloor alles, haar man, haar kind, haar land. Dat is het moment dat zij toch zingt: You Have to be here. In het Nederlands vertaald als: U moet bestaan God.

Dit nummer zal in de Nederlandse versie op 4, 5 en 6 juni 2021 te zien zijn in een muzikale show met de titel ‘Vrij Zijn?!’ Een verzameling nummers over 75 jaar vrijheid die alsnog
(uitgesteld door de corona) te zien zal zijn in Vlaardingen. Ik ben als artistiek leider en regisseur daarbij betrokken.

Als muziek, zang en tekst zo diep gaan dan is het horen van dit nummer keer op keer een bemoediging om met mijn werk, hobby en kerk door te gaan.

Eric van der Ende, Vlaardingen

Troostmuziek 8

Als kleuter al ‘ramde’ ik op een klein, rood, houten pianootje en speelde ik er net zo lang op, tot ‘ie vals was en dat vond ik reuze jammer! Mijn zussen en ik zongen elkaar in slaap.

We hadden één ‘langspeelplaat’ met de kinderliedjes van Annie Mg Schmidt en die werd echt ‘grijsgedraaid’. Daarnaast hoorden we veel klassieke muziek, want daar hield mijn vader erg van. Als ik nu klassieke muziek hoor, denk ik vaak aan mijn vader terug en herken ik de stukken waar hij zo van hield. Als kind van de jaren 60 kan ik popmuziek nog steeds erg waarderen, maar ’s avonds gaat bij mij steevast de zender ‘Classic nl’ aan. Als ik naar klassieke muziek luister, voel ik de ‘aanraking van God’, kan ik de dag van me af laten glijden en word ik ‘stil’ vanbinnen. Dit geeft mij rust. Sommige klassieke stukken raken mij zo, dat ik er (bijna) van moet huilen, andere nummers maken mij juist weer blij. Zodra ik muziek hoor of zelf maak – ik speel altfluit en improviseer graag op klassieke stukken – raak ik in een ‘flow’ en vergeet de tijd. Heerlijk is dat!

Een lijstje met de drie allermooiste nummers die troost bieden, ziet er zo uit:

1. Beethoven: Adagio un poco moto
2. Chopin: Romance
3. Bruch: Adagio (Vioolconcert nr. 1)

Ellen Renia, Zeist

Troostmuziek 9

Beste mensen, graag reageer ik op jullie verzoek om de muziek te noemen die mij bovenal bemoedigen en troosten. Muziek is ook mijn beroep en ik zou niet zonder muziek willen leven! Voor mij springen de volgende drie er dan uit:

1.Josquin des Prez  –  het motet  Ave Maria  – de intense schoonheid raakt voor mij aan het goddelijke!

2.Johannes Brahms  –  uit zijn Requiem:  ‘Ihr habt nun Traurigkeit’ en ‘Wie lieblich sind deine Wohnungen’.  Brahms zelf omschreef dit werk als ‘a Requiem for Humanity’ omdat hij wilde dat het troost zou bieden aan hen die rouwen om een naaste die zij verloren.

3.Uit het Liedboek voor de Kerken:  Lied 1003 ‘Stil is de straat – komt er God een nieuwe morgen?

 Wanda den Besten, Nieuwkoop

Troostmuziek 10

Beste redactie,

Het is moeilijk om een keuze te maken uit de vele muziek die troost biedt. Dit hangt ook van mijn ‘bui’ af, waar ik troost voor nodig heb. Maar ik heb een keus gemaakt.

1. La Mélancolie “I ensomme stunde” van de Noorse componist Ole Bull.
   Deze muziek hoorde ik voor het eerst bij een radioreportage. Het stuk geeft mij troost omdat uit deze muziek blijkt dat ik niet alleen ben, de componist heeft begrepen wat verdriet inhoudt en dat je je dan heel alleen kun voelen. En toch ergens, op de achtergrond, klinkt er hoop.
2. ‘Zing dan’ van Jenny Arean. 
   Een paar jaar geleden hoorden we dit lied voor het eerst. De tekst biedt uitzicht op morgen. Het sluit aan bij wat ik regelmatig tegen mijzelf zeg als het zwaar is: ‘Het komt altijd goed, maar vaak niet zoals ik het wil’. De rauwheid van de tekst laat weinig aan de verbeelding over.
3. ‘Stabat Mater’ van Pergolesi.
   Zeker het begin snijdt door mijn lijf. Het helpt mij om dichter bij mijn verdriet te komen. Tranen wellen op, maar doen mij ook verliezen in de schoonheid. Ik vind het nooit gesloten en ik voel me hierdoor verbonden met velen. Verbondenheid die geeft dat ik me niet of minder alleen voel, dat ik word begrepen.

Willem Carel Versteegt, Gouderak

Troostmuziek 11

1. ‘La Vita Nuova op. 9’ van Ermanno Wolf-Ferrari. De steeds omhooggerichte muzieklijn die een gevoel van hoop geeft. Het stuk geeft moed om door te gaan, opnieuw te beginnen.
2. ‘Ein Deutsches Requiem’ van Johannes Brahms. Het besef dat we met ons allen één onlosmakelijk geheel vormen, deel van dezelfde Schepping. Ik ervaar lotsverbondenheid en solidariteit.
3. ‘Turn, turn, turn’ gezongen door Judy Collins. Het leven gaat door ook al ben je er zelf niet meer.

Casper Ebeling Koning, Arnhem