Column ‘Wit’

Heeft u op de lagere school weleens een cijfer gekregen voor bijbelse geschiedenis? In mijn rapportenboekje, gedrukt door de firma Samsom, staat dit vak bovenaan, nog boven lezen en schrijven. Nimmer vulde de juf of meester er een cijfer in. Het vierkantje bleef wit.

Toch werd ik op deze christelijke school terdege hierin onderwezen, van 1967-1973. Maar blijkbaar werd mijn kennis nooit getoetst.

De diepere gedachte hierachter zou ik niet weten. Het hoofd der school stond er niet om bekend een pedagogische visie te hebben die enigszins aansloot bij moderne inzichten. Maar misschien moesten juist de bijbellessen wél zonder stress ontvangen kunnen worden? Kennis nemen van de blijde boodschap zonder erop afgerekend te worden?

Bij het vak zingen gingen de psalmen en gezangen vóór kinderliedjes, maar ook daarvoor kreeg ik nooit een cijfer. Gelukkig maar, want ik ben een typische brommer.

Daarentegen kon ik wel aardig tekenen, al zeg ik het zelf. Maar alweer: zonder cijfer. Wel herinner ik me, dat een ingeleverde tekening vol moest zijn. Liet je in de hoeken nog wit over, dan was het werkje niet af en moest je alsnog wat wolkjes ofzo erbij tekenen. Anders was het zonde van het papier en dat had wel geld gekost, zo werd ons ingeprent.

In die lijn is het wel logisch dat ik op deze school niet in aanraking kwam met poëzie. Een gedicht vertoont immers veel wit en is sowieso niet nuttig. Op de christelijke middelbare school werd mijn perceptie van poëzie niet echt verruimd. Je had er bij mijn weten niks aan voor je leeslijst. In ieder geval was het niet verplicht.

Die verplichting was er volgens mijn feministische lerares Nederlands juist wel voor een klassikaal, avondlijk bezoek, onder haar leiding, aan een optreden van het Vrouwenkabaret van Natascha Emanuels. Wat een schok was dat voor mij! Ik was nog geheel blanco qua theaterbezoek en dan meteen zó, met een lesbische vrouw die pleitte voor het recht op abortus en bovendien niet wit was.. Misschien overdreven gesteld, maar het kan zijn dat ik daar, bij die voorstelling, in mijn traditioneel gevormde geloof ruimte, of eigenlijk witte plekken, begon te maken voor vrijzinnigheid.

Een dichter zal ik nooit worden. Ik voel ‘t niet als een gemis. Maar als ik met Sinterklaas een rijmpje nodig heb, dan grijp ik naar het Nederlands rijmwoordenboek van Jaap Bakker, heel nuttig opgeleid als arts.

In deze tijd wil je misschien iets laten rijmen op Pasen, maar Bakker weet niet veel meer te noemen dan Jan Klaassen. Wel kun je volop smokkelen met woorden die eindigen op -azen.

Met ‘paasei’ (grotendeels wit trouwens) is dan wel weer veel te rijmen, tot aan ‘consumptiemaatschappij’.

Volgens een theorie op Wikipedia zou het paasei verwijzen naar de steen voor het graf van Jezus. Maar een ei is niet echt rond, hoe rol je zo’n steen dan weg? Ik zou het niet kunnen, met mijn eeuwige zesje voor lichamelijke oefening.

René van Dijk