Mieke Telkamp als guilty pleasure

Laat ik het maar toegeven. Ik heb een grote voorliefde voor foute liederen. Of het nu kerkelijk is of van daarbuiten. Anderen verfoeien mijn ouderwetse smaak. Het heeft iets te maken met het lied dat een soort rituele betekenis heeft. Tegenwoordig gebeurt dit soort zingen minder vaak dan vroeger. Misschien nog wel het meest in de kerk of in een stadion. Het zingen verbindt op een bijzondere manier die je bijna niet meer ergens anders tegenkomt.

Toen wij het thema van dit nummer bedachten, moest ik direct denken aan Mieke Telkamp, of Mie Ketelkamp, zoals een collega het eens op een hoogst neerbuigende toon zei. Haar Waarheen? Waarvoor? was tot 15 jaar geleden een tophit in de uitvaartbranche. Heel geliefd. Tegenwoordig alleen nog maar geschikt voor de uitvaart van heel oude mensen. Een nieuwe generatie doet het liever op eigen wijze of bedenkt dat het tijd is om afscheid te nemen. (My Way/Time to Say Goodbye)

Poëtisch is het lied misschien niet zo heel sterk met alleen maar vragen. Er zit weinig afwisseling in. Maar goed, het zijn wel de existentiële vragen die elk mens te stellen heeft. En laten we eerlijk zijn: kenmerkt ons vrijzinnige geloof zich niet op dezelfde manier, alleen vragen stellen?

De Internationale

Toen mijn grootvader, een oude socialist, gecremeerd werd, klonk De Internationale, een geweldig strijdlied voor een nieuwe wereldorde. Eigenlijk is het gewoon religieus, want wat is nu eigenlijk het verschil tussen Gods Koninkrijk en de Internationale, die morgen zal heersen op aard? Totdat de panelen gingen schuiven binnen de PvdA werd met dit lied elk congres afgesloten. Opvallend was dat een radicalere jonge garde enthousiast werd over de versie van Jaap van de Merwe en die er doorheen zong. Het verbindende ritueel bleef bestaan, maar werd vernieuwend ingevuld. (Zou het CDA nog het Wilhelmus zingen en de SGP een psalm op hele noten?)

In onze kring is een even verdacht lied Wat de toekomst brengen moge van Jacqueline van der Waals. Ik laat het – recalcitrant als ik ben – nog vaak zingen. Niet omdat ik het allemaal precies zo geloof, wel omdat het een geloofsvertrouwen uitzingt dat verfrissend is bij ons eeuwig vragen stellen en altijd blijven twijfelen.

Misschien is het goed om deze prachtige liederen, die allemaal een antwoord bieden op de vraag waarheen? nog eens achter elkaar te beluisteren!

Tjaard Barnard

Mieke Telkamp, Waarheen?

Internationale, Stem des Volks

Internationale Jaap van de Merwe

Wat de toekomst brengen moge