Recensie: Speling en remonstrantse spiritualiteit

Speling is een ‘tijdschrift voor bezinning’ en bestaat nu zeventig jaar. Het driemaandelijks blad is steeds op zoek naar eigentijdse spiritualiteit en mystiek. Daarbij gaat het niet alleen om evident herkenbare religieuze uitingen. Speling probeert evenzeer de onderstroom van het alledaagse leven zichtbaar te maken. De Karmelieten, een religieuze orde met zowel een maatschappelijke als een sterk contemplatief karakter, hebben zowel dit tijdschrift als het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen opgezet. Op het gebied van de wetenschappelijke bestudering van de mystiek en de spirituele vorming van mensen uit het maatschappelijk en kerkelijk werkveld hebben beide een gezaghebbende positie verworven.

Het is niet alleen een katholieke, monastieke traditie die Speling bepaalt. De uitgave van juni 2018 bijvoorbeeld biedt opmerkelijk genoeg een keur aan remonstrantse bijdragen rond het thema ‘Bakens’. Vijf theologen uit ons vrijzinnige kerkgenootschap geven verdieping aan de vraag welke bakens of oriëntatiepunten er nog in onze tijd zijn. Je kan je immers afvragen of we inmiddels stuurloos zijn geworden en maar wat ronddobberen.

Koen Holtzapffel houdt ons voor dat de christelijke traditie niet langer een vraagbaak is, waar we een precies omschreven antwoord op onze levensvragen vinden. Ze is meer een vraagbaken geworden, dat niet steeds vanaf één vast punt waarschuwt voor ondiepten en zandgronden, maar ons uitnodigt om bij de zoektocht naar zin ons ook op de christelijke traditie te blijven oriënteren. Peter Nissen geeft een schets van het leven van een van de meest inspirerende mystici van de vorige eeuw, Thomas Merton. Johan Goud gaat in op de vraag in hoeverre juist literatuur als een baken kan functioneren en concludeert dat romans en gedichten werken als ‘een kompasnaald, die in een richting wijst maar geen einddoel bepaalt’. Petra Galama, geestelijk verzorger en remonstrants predikant, zet uiteen hoe de visioenen van de Engelse mystica Julianne van Norwich (ca. 1342-1416) voor haar een baken zijn, dat veiligheid wil bieden op haar levensweg, omdat de godservaring van Julianne aansluiten op haar ervaringen. Naast deze auteurs uit remonstrantse kring biedt Speling waardevolle bijdragen van onder meer prof. Kees Waaijman, groot kenner van de psalmen en Thomas Quartier, benedictijn en gasthoogleraar in Rome, die ons nog eens bepaalt bij de klassieke leefregel dat de weg het doel is. O ja, de eindredacteur van Speling is Annemarieke van der Woude, remonstrants predikant in Oosterbeek.

Peter Korver

www.speling.nl. Email: redactie@speling.nl