Praat het uit bij de maaltijd

Naast christelijke kerken (inclusief een Koptische kerk) telt Zuilen vier moskeeën en een Chinese tempel. De Chinese monniken zien het als hun missie om contacten te leggen en te laten zien dat Chinezen niet alleen gokken en in dure auto’s rijden. Daarom zijn ze zeer actief in het interreligieuze gesprek en de gezamenlijke activiteiten. Ze willen graag laten zien wat de boeddhistische boodschap van compassie in de praktijk betekent. De moskeeën herbergen moslims met wortels in de Marokkaanse, Surinaamse, Indonesische en Turkse cultuur. Arie Nico Verheul onderhoudt nauwe contacten met de diverse religieuze gemeenschappen.

De kracht van Zuilen

‘In mei dit jaar is het feest. Dan wordt gevierd dat vijftig jaar geleden het eerste vestigingsakkoord werd gesloten tussen Nederland en Marokko’, vertelt Arie Nico. ‘Voor die tijd werkten Marokkanen vaak in Algerije, maar toen dat land onafhankelijk werd, werden de Marokkaanse arbeiders eruit gegooid. De blik werd gericht op Europa. Nederland wilde deze arbeiders graag hebben en aanvankelijk werden ze gastvrij ontvangen. Dat veranderde toen de gezinshereniging op gang kwam en steeds meer van deze arbeiders werkloos raakten. In de prachtige film ‘Anaaq’, die tijdens het feest getoond zal worden, wordt een ode gebracht aan de eerste generatie. In Zuilen is er een hele week lang van alles te doen. We laten ‘De kracht van Zuilen’ zien.’

Problemen

‘In Zuilen – van origine een echte arbeiderswijk – wonen ook veel autochtone Nederlanders die lang niet allemaal staan te trappelen om contacten te leggen met ‘buitenlanders’. Dat geldt andersom net zo goed. Het hameren op ‘eigen identiteit’ heeft als keerzijde het je afzetten tegen ‘anderen’.  Pegida kwam van buiten de wijk bij een van onze Zuilense moskeeën demonstreren. De schietpartij in een Utrechtse tram, de aanslag op moslims in Christchurch: het helpt allemaal niet om het onderlinge gesprek op gang te krijgen en te houden. Gelukkig zijn er ook hechte contacten die wel tegen een stootje kunnen.’

Eten en praten

‘Ramadan begint dit jaar op of rond 6 mei, midden in de herdenkings- en feestweek. Toen er tijdens de voorbereidingen onenigheid ontstond, kregen we een uitnodiging om de kwestie uit te praten bij een iftarmaaltijd. Daar kwamen we tot een oplossing. Bezinning, concentratie, dieper ingaan op belangrijke dingen van het leven: dat hoort bij de ramadan. Voor christenen heeft de veertigdagentijd zo’n functie, maar de gezamenlijke maaltijd met mensen ook van buiten de geloofskring is geen standaard ritueel. Het avondmaal is niet een activiteit waar je andersgelovigen voor uitnodigt. Het is een ritueel dat bij remonstranten ook wel tot ongemak leidt. Het verloopt niet organisch. Dan heb je echt een andere ervaring.’

Sociale eettafels belangrijk
‘Wat je eet en hoe je eet zijn bepalende factoren voor je geloof. Vraag je maar eens af hoe je ‘eten’ van huis uit hebt meegekregen. Dat bepaalt je eigen maaltijdgeschiedenis en
-beleving, ook in religieus opzicht. Wie van huis uit niet heeft meegekregen dat een tafel netjes wordt gedekt, vindt het vaak maar ‘een gedoe’ in de kerk. Maar voor alle mensen van elk geloof geldt dat eten mensen verbindt. Daarom zijn al die sociale eettafels in de buurten heel belangrijk.’

Ineke Ludikhuize
Redactie AdRem, gemeentelid Geertekerk Utrecht