Mariafeesten

Katholieke fans van Maria kunnen hun hart ophalen: het hele jaar door zijn er talloze feesten te harer ere, veel te veel zelfs om in dit korte bestek allemaal te noemen. Graag licht ik de vier bekendste feesten toe.

Waarom zoveel Mariafeesten?

Hoewel Maria bij de protestanten vooral aan de zijlijn heeft gestaan, staat zij bij de katholieken boven alle Heiligen en geniet zij een haast goddelijke verering. Hoe zij precies door de eeuwen heen op deze positie is gekomen, is niet goed te achterhalen. Misschien heeft zij stilletjes aan de rol van Griekse/Romeinse godinnen overgenomen. In elk geval is zij in 431 tijdens het concilie van Efeze (waar de belangrijkste Artemistempel stond) omgedoopt tot Moeder Gods, wat sindsdien elk jaar in de liturgische kalender op 1 januari wordt herdacht. Maar ook haar vele verschijningen en de wonderen die aan haar worden toegeschreven, hebben door de eeuwen gezorgd voor steeds meer Mariafeesten, zoals op 11 februari, na haar verschijning in Lourdes in 1858.

2 februari: Maria Lichtmis

Het feest Maria Lichtmis is waarschijnlijk een rechtstreekse voortzetting van de Romeinse Ceresverering, de Amburbale. Hier ging men ‘s nachts met fakkels symbolisch op zoek naar Ceres, de godin van het Graan, die zelf haar door Hades geschaakte dochter zocht. Ceres moest terugkeren onder de mensen omdat het anders nooit meer lente zou worden.

Tijdens Maria Lichtmis laten de gelovigen kaarsen tijdens de mis zegenen en wordt er een lichtprocessie gehouden. Lokaal werd ook wat gezegend kaarsvet in de kist van een overledene meegegeven, of met het nieuwe graan mee gezaaid. Officieel heet het feest: Opdracht van de Heer in de Tempel. Volgens de Joodse traditie mochten vrouwen tot veertig dagen na de bevalling niet in de Tempel komen. Na een offer en reinigingsrituelen kon men er daarna weer verschijnen. Op deze dag presenteert Maria haar zoon, het Licht van de wereld, in de Tempel.

25 maart: Maria Boodschap

Met 25 december als geboortedag van Jezus, moet de zwangerschap van Maria negen maanden eerder zijn begonnen. Volgens het evangelie krijgt Maria te horen van een engel dat zij zwanger is. Deze boodschap is vastgesteld op 25 maart.  Tijdens dit feest wordt het begin van de verlossing van de zonden gevierd en wordt er stil gestaan bij de menswording van God. Het wordt al sinds het jaar 446 gevierd.

8 september: Maria geboorte

De Synode van Salzburg uit 799 stelde vast dat op deze dag de geboorte van Maria gevierd diende te worden. Over de geboorte van Maria is in de bijbel niets bekend, maar wél in het apocriefe Proto-evangelie van Jacobus. Op de plek waar Maria geboren zou zijn in Jeruzalem is in de 5^e eeuw een kerk gewijd aan Anna, de moeder van Maria. Deze kerk werd op 8 september ingewijd en hierom vieren  de geboorte van Maria op 8 september.

15 augustus: Maria ten Hemelopneming

Dit is het bekendste Mariafeest. In de volksmond Maria hemelvaart genoemd, maar ze ‘vaart’ niet zelf naar de hemel, ze wordt erin opgenomen. Jaarlijks gedenkt men dat Maria na haar dood met ziel en lichaam door God in de hemel werd opgenomen. Dit feest werd eind zesde eeuw in Byzantium ingevoerd en in de zevende eeuw door Rome overgenomen. Overigens is deze ten hemelopneming pas in 1950 door het Vaticaan als dogma aanvaard.

Bloemen spelen tijdens dit feest een belangrijke rol. Tijdens de mis worden in veel kerken zogenaamde Mariaboeketten gezegend; een voortzetting van een heidens geloof in de kracht van bepaalde kruiden. Het boeket bestaat uit zeven verschillende kruiden en ze zouden beschermen tegen o.a. de bliksem.

Vanessa van Koppen
Redactie AdRem, lid van gemeente Den Haag