Het gezicht van Jan Hendriks

Jan Hendriks (1943) uit Zuidwolde haalt het boek ‘Melancholie van de onrust’ van Joke Hermsen uit zijn tas. Het thema boeit hem, zo’n onrustig type is hij zelf ook. Een wereldverbeteraar (ARP en later PPR), die nog heel actief is in het maatschappelijke leven. ‘Ik ben in de loop der tijd niet mijn optimisme kwijtgeraakt, maar wel realistischer geworden. Ik ben dan wel voormalig calvinist, maar ontkom er toch niet aan om te zeggen: ‘de mens is van nature niet alleen goed’. Naar anderen toe ben ik toleranter geworden en relativerender over mijn eigen ideeën’, zegt hij. Jan zit al twintig jaar in de kerkenraad van gemeente Hoogeveen, nu zelfs weer opnieuw als voorzitter. Hij is getrouwd, heeft twee kinderen en vier kleinkinderen.

Onderwijs

‘Ik ben geboren in Venlo, maar opgegroeid in Arnhem waar mijn vader belastingambtenaar was. Ik herinner me nog de puinhopen van de bombardementen toen ik drie jaar oud was. Mijn ouders waren hervormd, ik ging naar een hervormde lagere school, maar deed de HBS op het openbare Thorbeckelyceum in Arnhem. Literatuur vond ik leuk, maar ik heb op advies van een leraar toch maar voor een studie Scheikunde gekozen in Utrecht. Ik had kunnen promoveren, maar vond het lab te steriel. Leraar scheikunde werd het toen op mijn oude school in Arnhem. Later deed ik dat in Doorwerth, tot ik in 1984 rector kon worden op een school in Hoogeveen. Dat heb ik tot mijn VUT in 2004 gedaan. Ik deed nadien veel bestuurswerk: Rotary, CoZa (2007-2015) en nog steeds het landelijke bestuur van het GVO (Godsdienstonderwijs op Openbare Scholen). Op het moment geef ik ook bijles aan vluchtelingenkinderen op mijn oude school. Lange tijd kon ik mijn ei nog wel kwijt bij de hervormden, maar in Hoogeveen vond ik die te zwaar. Na jaren van twijfel ben ik in 1990 bij de remonstranten in die plaats toegetreden.’

Gelaat van God

‘Mijn gedachtewereld heeft zich ontwikkeld rond de assen filosofie, literatuur en theologie. In de filosofie heeft vooral Levinas me beïnvloed. Lees onze Belijdenis: ‘Wij geloven in Jezus, een van Geest vervulde mens, het gelaat van God dat ons aanziet en verontrust’. Prachtig! Dat woord ‘verontrust’, daar gaat het om voor mij. Er wordt door een ander een beroep gedaan op mij persoonlijk, ik kan vaak niet anders dan daaraan toegeven. Ik had bijna Nederlandse taal- en letterkunde gestudeerd, maar literatuur is altijd mijn grote hobby gebleven. Ik lees graag poëzie, bijvoorbeeld mijn favorieten Kopland, Szymborska en Gerhardt. En theologie natuurlijk. Met name interesseert mij de vraag wie of wat God is. Remonstranten praten niet zo gemakkelijk over de manier waarop zij persoonlijk God beleven. God als schepper, God in de natuur, is voor mij moeilijk te bevatten. Ik weet ook niet of er een leven na de dood bestaat. Nee, God manifesteert zich voor mij in de niet-egoïstische liefde voor medemensen. In het gelaat van die ander dus, dat het gelaat van God zelf is.’

‘Fietsen is mijn andere uitlaatklep, ik rijd wel tienduizend kilometer per jaar. Vaak trok ik door Noord-Europa – niet zo warm – tot aan de Noordkaap toe. Vaak alleen. Heerlijk is dat, ik heb altijd mensen om me heen, als ik fiets heb ik alleen met mezelf te maken. In mei plan ik een weekje fietsen langs de Oost-Duitse Luthersteden. Soms ontmoet ik God onderweg. Twee jaar geleden was ik aan het fietsen  in Frankrijk. Ik zat in een oud kerkje en deed een soort gebed voor vrienden waarvan ik wist dat ze op dat moment in een vliegtuig zaten van Malawi naar Nederland. Achteraf bleek dat hun vliegtuig in problemen was geraakt en dat ze maar ternauwernood veilig aan de grond waren gekomen. Dan weet ik: er meer is tussen hemel en aarde.’

Michel Peters