Vaste grond en vlonder op de oceaan

Wat geeft jou eigenlijk houvast? Vier studenten op het Seminarie beantwoordden deze vraag, medestudent en redactielid Sandra van Zeeland – van Cassel zette hun antwoorden op papier. Jaap Marinus maakte de foto’s.

Ik ben bij je

Op kruispunten van het leven, bijvoorbeeld bij verlies of ervaren dat maakbaarheid van het leven relatief is, is behoefte aan houvast sterk aanwezig. Als geestelijk verzorger probeer ik anderen daarbij behulpzaam te zijn. Nogal eens ga ik op pad voor een moeilijk gesprek. Ik loop door de lange gang in het ziekenhuis en in gedachten denk ik dan ‘God wees mij nabij in het nabij zijn van anderen. Wees mij nabij in het helpen en mogen vasthouden van deze mensen’.

Van kinds af aan heb ik het zo gevoeld – ik ben traditioneel opgevoed –  God is nabij. Als kind liep ik aan de hand van mijn moeder langs het oude ziekenhuis van Scheveningen. Er zat een plaat in de gevel gemetseld met daarop de bijbeltekst: ‘Mijn oog zal op u zijn’. Mijn moeder, die zag dat ik keek, antwoordde met ‘Pas maar op!’

Later kreeg ik, onder meer door mijn werk als verpleegkundige, ontmoetingen met vele andere mensen. Het godsbeeld van mijn jeugd heb ik los kunnen laten en ik heb er een ander godsbeeld voor in de plaats gekregen. Zou ik nu een gevelplaat moeten maken dan staat er, concreter, op: ‘Ik ben bij je’.  Ook als het leven niet gemakkelijk is, weet dan dat je niet alleen bent. Dat is mijn houvast. Een fundamenteel gevoel gedragen te worden, gezien te worden en vastgehouden te worden door een wonderlijke en niet te doorgronden kracht: voor mij God.

‘Hou mij vast’ is een vraag aan God en aan elkaar. We mogen en moeten elkaar proberen vast te houden.

Elly van Kuyk

Vlonder op de oceaan

Er zijn twee zaken die mij houvast geven in het leven. De eerste is de Matthäus Passion en de tweede is het besef van de kwetsbaarheid van de mens.

Al heel mijn leven is de Matthäus Passion een ankerpunt. Het stuk weet mij altijd weer vast te pakken en er is altijd wel iets in te horen dat mij weer op de rit zet. Het geeft mij verdieping in het leven. Als jongen op een jongenskoor heb ik er ook zelf in meegezongen, onder ander in het Amsterdams Concertgebouw. En nu nog luister ik wekelijks wel even. Iedere keer hoor ik er toch iets nieuws in: wat ik nu wel hoor, hoorde ik niet eerder.

Vroeger vond ik mijn houvast in de muziek. Als jongen overdonderde de muziek mij, mijn tekstbegrip daarentegen was niet altijd even goed. Nu vind ik mijn houvast meer in de tekst. De Matthäus Passion is echt mijn vlonder op de oceaan.

Als ik me kwetsbaar voel dan denk ik weleens: wat heb ik eigenlijk te zeuren.

In mijn werk met gedetineerden haal ik ook veel voor mijzelf: de gevangenen hebben vaak meer van het leven begrepen dan ik. Het was voor mij een soort van openbaring: houvast wordt belangrijker als je alleen komt te staan in het leven. Want als niemand meer met je omgaat, dan is die ene mens die er nog wel voor je is pas echt van waarde.

Gedetineerden hebben mij aan het denken gezet en laten mij inzien wat nu werkelijk van belang is in het leven. Dat het belangrijk is dat mensen elkaar opzoeken. Juist ook mensen zoals gedetineerden en vluchtelingen. Dat je er ook een beetje voor elkaar bent: dat je bij elkaar houvast kunt vinden.

Joël Vlasblom

Kwetsbaar en verbonden

Waar ik houvast aan heb? Wanneer het gaat om nare dingen, dat alles overgaat. Alles is beweging en dit hoort daarbij. Ook probeer ik me niet te verliezen in angstgedachten; wat je zelf bedenkt is vaak erger, dan wanneer je erin staat. Ik probeer dus eigenlijk niet teveel na te denken dan. Meer in het algemeen zou ik willen antwoorden: liefde. Het gaat mij niet zozeer om een intellectueel soort houvast, al is de filosofie wel heel goed in staat om liefde in mooie en goede woorden te vatten. Wat me raakt is onze kwetsbaarheid als mens en onze verbondenheid. We zijn met z’n allen met elkaar verbonden en kunnen elkaar vinden in medemenselijkheid.

In mijn werk als geestelijk verzorger zie ik hoe mensen God beleven en hoe zij er houvast aan hebben. Ik merk dat ik ‘god’ soms een oncomfortabel woord vind. Het is mij teveel verbonden met een patriarchale cultuur. Ik vind het fijner om te spreken over het Licht in de wereld. Of over liefde.

Bij angst probeer ik toch weer in die stroom van het leven te stappen, niet terug te trekken. Houvast laat zich zo niet altijd vatten in woorden, maar is dan meer een soort nadenken met mijn lichaam, niet cognitief. Houvast ademt als het ware door je lichaam. Het ademt in me, verbindt me met het leven hier en nu. Ik blijf deel van een groter geheel; ik ben geborgen.  Ik ben heel goed in zwerven, ik kan prima leven zonder veel structuur. Mijn leven is nooit zo gericht geweest op houvast en zekerheden. Mijn zwervende en zwevende bestaan verdichte zich tot iets met gewicht door de geboorte van mijn kinderen. Het leven dat ik vervolgens kreeg is constructiever, maar soms harder werken dan voorheen.

Ik heb een stabiele basis waarop mijn leven staat. Altijd al gehad. Mijn kinderen zijn gezond, mijn ouders leven nog, ik heb een leuke baan, fijne partner. Dat alles vind ik rijkdom. Ik ben een gelukkig mens en ik besef heel goed dat ik door die rijkdom minder naar houvast hoef te zoeken. Ze is er altijd al. Als dat wegvalt… is houvast niet iets vanzelfsprekends meer.

Karen Slootweg

Grond onder de voeten

Verbinding hebben met de grond onder de voeten, dat is voor mij houvast. Het besef dat ik een aardeburger ben. Ik heb een moestuin gehad en ik vond het heerlijk om met mijn handen, en voeten, in de aarde bezig te zijn. Het verzorgen van de bodem, het zaaien en het oogsten. Die bodem die grond is voor alles. Diezelfde bodem waar we uiteindelijk ook alles aan toevertrouwen.

De aarde met haar eeuwigheidswaarde relativeert ons bestaan. Zorgen die we hebben, nu of honderd jaar geleden, om milieu en gevoerde oorlogen, het geeft aan hoe onmachtig wij zijn  om goed en fatsoenlijk met elkaar en de aarde om te gaan. En tegelijkertijd is het een appèl. Om te zorgen voor de kostbaarheid ervan.

De Schepper God is mij dierbaar en heeft mij ooit weer naar de kerk gevoerd. In de viering vind ik een adres voor de dankbaarheid voor het bestaan. Ook al is het soms geploeter. Het verlaten van het paradijs heeft ons bepaald tot een leven op aarde. Zo konden we werkelijk de liefde gaan ontdekken. Door ervoor te werken.

Het beeld waarin ik kan rusten is dat van de stille meditatie.  Dat je je voeten plat op de grond zet en met je billen op de stoel gaat zitten (zodat je niet ter aarde stort). Zo zijn we met elkaar verbonden, door de aarde heen, op een punt waar al onze lijnen samen komen. En daar is iets van God, de dragende hand, grond van ons bestaan.

Mignon van Bokhoven