Twee geloven op één kussen

Het werkt al 33 jaar

Speelt geloof een belangrijke rol in een relatie? In de rubriek ‘twee geloven op één kussen’ vragen we stellen hoe het is om samen te leven met een partner die een andere achtergrond heeft en andere tradities kent aangaande het geloof. Dit keer Marthe de Vries en Jan van Aller. 

Ons geloof heeft wel degelijk een rol gespeeld bij het begin van onze relatie, want wij studeerden toen allebei theologie in Leiden. Hoewel wij ons voorgenomen hadden om niet een van de vele theologen-stellen te worden, is het toch gebeurd. En het werkt: al 33 jaar!

Eenmaal predikant geworden hebben wij een gouden formule gevonden om onze verschillende standplaatsen én een gezin met drie dochters te combineren: wij werkten om beurten fulltime. Marthe begon bij de Remonstranten in Rotterdam, Jan parttime in de Hervormde Gemeente IJsselmonde. Na een aantal jaren werd Jan fulltime marinepredikant, terwijl Marthe het combineerde met een kleine aanstelling bij jongerengemeente Arminius en het Seminarium. Na drie jaren voor de Marine op uitzending naar Curaçao te zijn geweest, was het Marthe’ s beurt voor een volledige aanstelling: bij de Vrijzinnigen in Wassenaar, en werd Jan predikant in de PKN Uitgeest. Sinds vier jaar is Jan werkzaam in Haarlem en Marthe sinds een jaar in Utrecht. Omdat de PKN nog pastorieën heeft, reist Marthe heen en weer.

Vrijzinnig geluid

Wij doen beiden veel gastbeurten in alle soorten en maten van vrijzinnige gemeenten en er is niet een wezenlijk verschil in de manier waarop wij geloven. Toch zei Marthe, toen Jan ten tijde van de Nashville-verklaring verzuchtte ‘ik word remonstrants’, dat hij vooral in de PKN moest blijven om daar het vrijzinnige geluid niet te laten verstommen. Jan is diep geworteld in de oude Hervormde Kerk in zijn volle breedte: dat kleurt op een positieve manier zijn kerkelijke betrokkenheid.

Voor ons zijn de verschillen tussen de diverse vrijzinnige groeperingen betrekkelijk. Het heeft voor ons soms iets treurigs: al die kleine groepjes, die steeds kleiner worden en zo vreselijk gelijk zitten te hebben. Terwijl er zoveel gebieden zijn waarop we elkaar zouden kunnen versterken en stimuleren.

Merkbare verschillen

Er waren twee momenten, waarop wij ons bewust waren van de verschillen. Het eerste was, toen Jan zijn kerkelijk examen deed en de drie formulieren van enigheid moest tekenen (waaronder de artikelen tegen de Remonstranten). Hij heeft toen de historische setting erkend, maar gezegd dat ze voor hem niet toepasbaar zijn in onze tijd.

Het tweede was toen wij onze dochters lieten dopen. Omdat onze kinderen, als dochters van een predikantenechtpaar, al voldoende kerk mee zouden krijgen, en omdat wij van twee verschillende kerken lid zijn, wilden wij niet dat de kinderen al bij voorbaat bij één specifieke kerk werden ingeschreven. Het gebruik in de Hervormde Kerk was toen nog, dat kinderen van leden automatisch geboortelid werden en als ze gedoopt werden, dooplid. Wij zochten naar de remonstrantse versie, maar wilden ook ruimte maken voor Jans traditie. Het heeft ertoe geleid dat de dochters in verschillende gemeentes zijn gedoopt: de oecumenische studentengemeente in Rotterdam, de NPB in Oud-Beijerland en de (toen nog) remonstrants-hervormde gemeente in Haarlem.

In alle vrijheid hebben we ze zo iets van het geloof proberen mee te geven. Dat is tot op zekere hoogte gelukt: ze zijn geïnteresseerd in filosofie en religie, voelen geen weerzin tegen de kerk en gaan sporadisch ook gezellig mee.

Dat wat ons bindt

Toen wij trouwden kregen wij van studievrienden een prachtig geschenk, dat mooi onze verschillende achtergronden verbeeldt, en – nog meer – datgene wat ons bindt:

Het zijn portretten van de twee ‘founding fathers’ van onze beider geloofsgemeenschappen: Jacobus Arminius en Franciscus Gomarus, voormannen van de Remonstranten resp. de (latere) Hervormden. De rekkelijken en de preciezen, zoals de groepen zijn gaan heten. Maar er hoorde een derde prent bij, en die hangt nog steeds mooi tussen deze twee voorvaderen in: een scheepje op de woelige baren. Het ‘Schip der Kerk’, dat groter en ruimer is dan de eigen tradities; maar het is ook een uiting van een andere liefde die we delen: die voor het water: door te zeilen, en sinds kort, samen te roeien.