Door hoe we ons opstellen kunnen we de wereld een klein beetje beter maken, schrijft Chantal van der Putten. Door met liefde te kijken naar de mensen om ons heen verspreiden we kleine sprankjes hoop. Op die manier verliezen de mensen om ons heen de hoop niet.

Het is bijna Kerstmis en in deze tijd blik ik graag terug op het jaar dat achter ons ligt. Een onstuimig jaar met onder andere een oorlog in Oekraïne, onrust in onze eigen Tweede Kamer, verschillende crises, in de steek gelaten Afghaanse bondgenoten, klimaatactivisten, protesten in Iran en met als sluitstuk een WK in Qatar.
De vraag is welke rol wij kunnen innemen ten tijde van onrust. Zoeken we naar het verstandige midden of spreken we ons uit? Wat levert uiteindelijk meer op? Verbinding of het wakker schudden van de mensen om je heen? Deze vraag heeft mij dit jaar misschien nog wel het meest bezig gehouden. Een begin van een antwoord vond ik toen ik de Nederlandse speelfilm ‘El Houb’ (de liefde) bezocht. El Houb gaat over de coming out van een Marokkaans-Nederlandse man en speelt zich af in de wijk Spangen in Rotterdam.

Dialoog

De film El Houb laat zien wat er gebeurt als er wordt gezocht naar een dialoog. De hoofdpersoon Karim wordt door zijn vader betrapt met een man. Karim wil vervolgens het gesprek hierover aangaan met zijn ouders, maar zijn ouders staan hier niet voor open. Eerst wijst zijn moeder hem de deur. Karim bedenkt zich en sluit zichzelf op in de gangkast, net zoals hij dat deed als kind als hij het ergens niet mee eens was. Vanuit de kast probeert hij een gesprek af te dwingen.

Liefde of angst?

Vaak wordt er gedacht dat je in dit soort situaties kiest voor je familie of voor je geaardheid. Regisseur en scenarioschrijver Shariff Nasr wil een meer genuanceerd beeld laten zien. Wat gebeurt er als je beide wilt omarmen, je familie én je geaardheid? Welk gesprek wordt er dan gevoerd? Wat gebeurt er als je niet de deur uitloopt en het gesprek ontwijkt? Wat wint het dan, de liefde of de angst voor de oordelen van de gemeenschap?

Concept

Shariff schreef samen met Philip Delmaar het scenario voor deze indrukwekkende film. Shariff kwam op het idee toen hij bij zijn familie was in het Midden-Oosten. Hij werd daar zoals altijd warm en liefdevol ontvangen. Shariff vroeg zich toen af wat er zou gebeuren als hij op mannen zou vallen. Het idee voor deze film was geboren. In dit geval gaat de film over homoseksualiteit, maar dit concept had ook over heel veel andere onderwerpen kunnen gaan.

OneLove

Dat er op dit moment problemen zijn in de wereld en in Nederland is evident. De vraag is wat wij zelf doen in deze situatie. Zoeken we de dialoog of schieten we in de weerstand? Willen we elkaar begrijpen of willen we ons gelijk halen? Een voorbeeld hiervan is de OneLove-aanvoedersband die op 16 oktober van dit jaar door twee Rotterdamse aanvoerders in de competitie van het mannenvoetbal niet werd gedragen. Voor de twee aanvoerders zou het in de betreffende week té veel om LHBTI+-acceptatie gaan vanwege Coming Out Day en daar wilden ze geen uithangbord van zijn. De OneLove-band is echter een signaal vanuit de KNVB en staat voor verbinding, ongeacht afkomst, kleur, genderidentiteit of seksuele geaardheid en is een statement tegen alle vormen van discriminatie. De media doken er bovenop en het resultaat was dat er meer polarisatie was dan vóór 16 oktober.  

Gesprek

In de gesprekken die volgden aan de Nederlandse talkshowtafels werd duidelijk dat er vooral veel sprake was van miscommunicatie en dat er niet écht werd geluisterd naar elkaar. Zonder camera’s leken de gesprekken milder te worden en leek er meer begrip te ontstaan. Zelf heb ik nog steeds een duidelijk standpunt: die band staat voor verbinding en is een statement tegen alle vormen van discriminatie. Hoe kun je daar tegen zijn? Dat hoor je uit te dragen als aanvoerder, al zou je zelf je leven anders inrichten. Dat staat er los van. Als aanvoerder ben je er namelijk voor álle spelers en supporters en draag je de waarden van de club uit. Toch helpt het om ook naar de ander te luisteren. Je hoeft elkaar niet volledig te begrijpen, maar je kunt elkaar wel vinden. Zo ontdekte ik dat we elkaar vooral niet begrepen, omdat we elkaars verhalen nog niet kenden. Datzelfde is te zien tijdens het WK in Qatar: individuele fans en spelers komen pas dichterbij elkaar als ze elkaar écht leren kennen.

Sprankjes hoop

De wereld staat in brand en we weten niet hoe 2023 er uit gaat zien. Waar we wel invloed op hebben, is ons eigen aandeel hierin. Kijken we om naar onze buren, zijn we begripvol voor onze collega’s en gaan we de dialoog aan met hen die een andere mening hebben dan de onze? De oorlogen en protesten zijn nog niet voorbij, de mensenrechten zijn in heel veel landen nog niet op orde en de landelijke politiek zal ook niet in rustiger vaarwater komen. Toch kunnen wij door hoe we ons opstellen de wereld een klein beetje beter maken. Door met liefde te kijken naar de mensen om ons heen verspreiden we kleine sprankjes hoop. Op die manier verliezen de mensen om ons heen de hoop niet.

Chantal van der Putten
Remonstrant uit Rotterdam, zeer betrokken bij de LHBTI+-emancipatie en bestuurslid van de Roze Kameraden.