Het gezicht van Maarten ’t Hooft

Vaste verschijning op remonstrantse bijeenkomsten is de rijzige gestalte van Maarten ‘t Hooft (1945), remonstrant in de Middelburgse Koorkerk. Hij is eigenlijk wars van ‘geloof’ en religieuze instituties, maar ging om na een fel kruisrakettendebat in de remonstrantse kerk in Haarlem, waar het de sprekers er niet zozeer om ging om hun gelijk te halen, maar om meningsvorming. ‘Aan zo’n inspirerende beweging die bruggen slaat naar de seculiere wereld en naar andere geloven, wilde ik meedoen’, vertelt hij Michel Peters.

Zelfstandig spiritueel

‘Ik ben geboren vlakbij het concentratiekamp Vught. Mijn wakkere ouders hielpen actief het verzet. De bevrijding in oktober 1944 voorkwam de voor hen geplande executie. Na de oorlog werd vader rechter en vicepresident van de rechtbank Zwolle. Ik studeerde na het gymnasium Celeanum in Zwolle met plezier rechten in Leiden. Op college hoorde je als een soort belijdenis: Recht is een poging tot rechtvaardigheid. In arbeids-, civielrecht en mijn project De Balie, leemte in de rechtshulp? (Ars Aequi, 1970) specialiseerde ik mij. Vervolgens werkte ik als wetenschappelijk medewerker en docent aan de juridische faculteit in Nijmegen. Ik startte daar met anderen een rechtswinkel. In 1976 begon ik in Haarlem bij de Raad van Beroep (RvB) voor sociale zekerheids- en ambtenarengeschillen. Daar doorbraken wij de toenmalige vaste leer dat een arbeidscontract en de daaraan gekoppelde sociale verzekering niet kon voor Dienaren van het Woord. Aansluitend werd ik rechter bij de RvB Groningen en tot mijn pensioen raadsheer/vicepresident bij de Centrale Raad van Beroep, de hoogste rechter in deze zaken.’

En toch…

‘Mijn ouders waren zelfstandige denkers, vrijzinnig-protestants angehaucht. Niet-kerkelijke, eigenstandige spirituelen. Als kind volgde ik in Zwolle gretig een bijbels verteluurtje in de buurt. Op het gymnasium en later in Leiden boeide mij Socrates, niet God. Wel leidde ik een NCSV kamp. Daar ontmoette ik Eva, mijn lief met wie ik al 56 jaar samen leef. Wij zijn gezegend met prachtige (klein)kinderen met wie we veel spannende bergtochten hebben gemaakt. In mijn Haarlemse tijd woonde ik eens een debat bij over plaatsing van kruisraketten, georganiseerd door de Remonstranten. Opponenten Hannes de Graaf en K. Paul van der Mandele voerden een fel, gewetensvol debat, waarbij het niet om winst of verlies ging, maar om ieders eigen meningsvorming. Toen ds. Henk van Waveren daarna in een kerstdienst meedeelde dat hij Kerst eigenlijk niet met zijn geweten kon rijmen vanwege de kruisraketten, flitste door mij heen: hier gaat het om míjn realiteit. Na verder verdiepend contact met Henk besloot ik mij door hem te laten dopen. Ik deed in eigen woorden belijdenis. De kwetsbaarheid die er mag zijn, vrije discussie met de worsteling om tolerantie, trokken mij naar de Remonstranten. Later in Utrecht vond ik inspiratie in de Geertekerk bij Heine Siebrand (Spinoza), Florus Kruyne (Zenmeester Jezus) en Tina Geels (Unitariërs). Ook de droom van Christa Anbeek over een kerk die buiten haar eigen muren treedt, Weerbare democratie (Bastiaan Rijpkema), Begrensde tolerantie (Kees Schuyt), evenals de kleine NPB, zijn mij uit het hart gegrepen. Ik heb daarnaast een sterke, meer spirituele kant in mij waarin ik de gnosis onder de verhalen zoek. Antroposofie, Bram Moerland, Dag Hammarskjöld, Daniel van Egmond, de Dalai Lama en vele anderen voeden mij steeds weer opnieuw hierin. Ook de Ode aan licht en liefde van onze oud-predikant van de Koorkerk in onze huidige woonplaats Middelburg, Wim Jansen, houdt mij op weg naar een koppig en toch. Nu ben ik betrokken bij de Koorkerk, die inmiddels een open vrijzinnige vereniging werd en voel mij wel bij onze nieuwe ds. Elly van Kuyk. En ja, religie bevat grondstof tot oorlog maar ook parels en puzzels van wijsheid’.

Michel Peters