In memoriam Lideke In ’t Veld(16 maart 1936 – 28 augustus 2024)

Alida Anje (Lideke) In ’t Veld groeide op in een vrijzinnig-christelijk milieu. Ze raakte betrokken bij de VCJC, de vrijzinnig-christelijke kampen, waar haar liefde voor de theologie werd gewekt. Zij ging theologie in Leiden studeren, waarna zij echter niet voor het predikantschap koos, maar voor het vormingswerk. Ze ging werken op het vormingscentrum van de Woodbrookers in Bentveld, waar ze later directeur werd. Het religieus-socialisme met een sterk culturele inslag, dat de Woodbrookers destijds kenmerkte, paste goed bij Lideke. Toen die sfeer geleidelijk aan veranderde, besloot ze, eind jaren zeventig, te vertrekken en werd zij docent filosofie op de Hogeschool van Amsterdam.

Bestuurder en predikant
In haar Bentveldse jaren groeide zij uit tot een kundig en krachtig bestuurder, kwaliteiten die zij voluit inzette toen zij in 1977 toetrad tot de Commissie tot de Zaken van de Remonstranten. Van 1978 tot 1985 was zij voorzitter. Het was een tijd die flink in beweging was en samen met de algemeen secretaris Jan-Willem Nieuwenhuijsen wees zij de Remonstranten de weg naar een nieuwe wereld met meer politiek en sociaal-maatschappelijke gerechtigheid. Het was de tijd van de kernwapendiscussie, de veroordeling van de Apartheid in Zuid-Afrika, maar bovenal ook van de discussie rond de inzegening van levensverbintenissen.

Met een rustige standvastigheid wist zij discussies te leiden, de felheid van het debat toe te laten, zonder de lijn uit het oog te verliezen en met vooral ook de moed om uiteindelijk een beslissing te nemen. Hoewel ze zich later in een interview wel realiseerde dat daarbij ook polarisatie was ontstaan.

Zij was betrokken bij de Raad van Kerken en in 1983 vertegenwoordigde zij de Remonstranten op de Assemblée van de Wereldraad van Kerken in Vancouver, waar zij voor de plenaire vergadering, met veel kerken die lang nog niet zover waren, het remonstrantse standpunt t.a.v. homoseksualiteit uiteenzette. Dit kreeg een vervolg in een aantal workshops die zij gaf op de Assemblée van 1998 in Harare.

In 1994 werd zij uiteindelijk toch predikant in haar eigen gemeente, Haarlem. Tot haar emeritaat in 2001 heeft ze dit met veel plezier en liefde gedaan, waarin zij haar rationaliteit en heldere verstand wist te verbinden met een diepe pastorale betrokkenheid.

Inclusief denken
Lideke bezat een sterke persoonlijkheid, een stevigheid die haar de kracht gaf om op te staan voor wat zij belangrijk vond en koers te houden in turbulente tijden.

Het was een kracht die niet buitensloot en ten koste van anderen ging, maar juist het vermogen bezat om inclusief te zijn, om anderen daarin mee te nemen. Zij zag het niet alleen als haar taak om vrouwen en de LHBTIQ+-gemeenschap een volwaardige plek te geven, maar ook om oog te hebben voor mensen die niet in het standaard plaatje passen: mensen die alleen wonen. Ze vroeg aandacht voor het ouder-worden.

Mede door de feministische theologie werd zij zich bewust dat taal enorm kan buitensluiten, maar dat taal, indien goed gebruikt, ook juist kan omarmen. Ze brak graag het klassieke godsbeeld open, liep te hoop tegen teveel Heer in veel kerkliederen en deed een man-/vrouwhaftige poging om het woord Broederschap te veranderen (dit laatste tot haar verdriet zonder succes).

Na haar emeritaat bleef Lideke intens betrokken bij de gemeente Haarlem en bij wat er bij de Remonstranten en in de wereld gaande was. De laatste jaren, na corona, waren moeizaam: ze werd fysiek en geestelijk steeds kwetsbaarder.

Op 5 september namen we afscheid van haar in haar geliefde kerk in Haarlem, te midden van de gemeente.

Marthe de Vries