Aandacht voor ontmoeting en dialoog op school

Naast aandacht voor de persoonlijke ontplooiing en carrièremogelijkheden van ieder kind, moet school ook gericht zijn op diens bijdrage aan een betere wereld. De school moet kinderen leren dat diversiteit verrijkend is, dat luisteren noodzakelijk is voor samenleven en dat je ook verantwoordelijkheid draagt voor je naaste, betoogt Peter van Dijk (1966), voorzitter college van bestuur CSG De Goudse Waarden en remonstrant in Utrecht.

Wie in onderwijs investeert, investeert in jonge mensen en daarmee in de toekomst. Veel politici en beleidsmakers zijn zich hiervan bewust. De afgelopen decennia stond opbrengstgericht werken centraal, waarin gewerkt wordt aan meetbare doelen (zoals bijvoorbeeld examenresultaten en rekenvaardigheden), en gepersonaliseerd leren, waarin de focus ligt op maatwerktrajecten en eigen keuzes van leerlingen en ouders. Beide trajecten hebben geleid tot meer focus op onderwijskwaliteit en geschikt onderwijs voor ieder kind. Ze hebben echter niet kunnen voorkomen dat tweedeling en polarisatie binnen de samenleving groeien en een succesvolle aanpak van maatschappelijke problemen in de weg staan.

Bijdrage aan betere wereld centraal

In mijn visie zijn we toe aan de volgende fase, waarin naast de persoonlijke ontplooiing en carrièremogelijkheden van ieder kind ook aandacht is voor diens bijdrage aan een betere wereld. Het hoogst haalbare is niet dat ieder kind zijn of haar kansen voor de eigen toekomst en welbevinden optimaal benut, maar dat kinderen tevens leren hoe de diversiteit binnen de maatschappij verrijkend en noodzakelijk is om aan een goede samenleving te bouwen. Het gaat hierbij om een samenleving waarin mensen elkaar willen en kunnen begrijpen, waarin mensen eerst luisteren naar de ander voordat ze anderen proberen te overtuigen, een samenleving waarin je altijd beseft dat je niet alleen de verantwoordelijkheid voor jezelf maar ook voor je naaste draagt.

Ontmoeting en dialoog

Dit vergt echter een andere insteek in onderwijs: naast debat en betoog juist aandacht voor ontmoeting en dialoog, naast jezelf leren kennen je leren inleven in de ander, naast meetbare examenresultaten focus op een merkbare ontwikkeling in offers kunnen brengen voor of rekening houden met de ander.

Uiteraard draait het hierbij ook om duurzaamheid. En ook dit is meer dan rekenen in CO₂-emissies. Het is belangrijk te leren leven vanuit de gedachte dat je gebruik mag maken van een wereld die je straks weer zo heel mogelijk mag overdragen aan anderen.

Een dergelijke verschuiving vraagt lef. De discussie rond burgerschapsvorming laat zien, dat zelfs kleine bewegingen hierin al politiek gevoelig kunnen liggen. Hoe mooi zou het zijn als juist confessionele scholen, vanuit de vrijheid die artikel 23 biedt, hierin het voortouw nemen en laten zien dat wij vanuit de bijbel of koran leren dat de mens vooral geroepen is een medemens te zijn. Ik teken hiervoor.

Peter van Dijk
Voorzitter college van bestuur CSG De Goudse Waarden