Aandacht voor elkaars vitale belangen op het wereldtoneel

Charlotte Hille (1964), universitair docent aan de UvA en remonstrant in Leiden, wenst de minister van Buitenlandse Zaken toe dat hij bij internationale vredesbesprekingen alle relevante partijen betrekt en oor heeft voor de vitale belangen van alle partijen. Een evenredige vertegenwoordiging van vrouwelijke onderhandelaars in zijn delegatie zal de kans op succes doen toenemen.

Verschil van inzicht tussen de NAVO en de Russische Federatie, langdurige conflicten in de Kaukasus, sluimerende conflicten tussen de Zweedse regering en de Sami. We leven in een onrustige tijd, waarin luisteren naar elkaars belangen moeilijk lijkt. De conflicten van deze tijd gaan niet alleen over geostrategische invloedssferen, maar worden in toenemende mate ook beïnvloed door uitdagingen op het gebied van klimaatverandering en de vraag hoe we burgers daartegen beschermen.

Enkele voorbeelden: Vrouwen worden vaak als eerste getroffen door veranderingen in het klimaat. Ze moeten steeds verder lopen voor water en brandhout, omdat er minder water en brandhout is. Zij hoeden de rendieren in Lapland, zij bebouwen de grond in Oeganda. Sommige gebieden dreigen onder water te lopen, sommige gebieden hebben geen water. Als de opbrengsten van de grond ernstig teruglopen door droogte, als de dieren geen eten meer kunnen vinden door opwarming van de aarde, komt de voedselvoorziening in gevaar. Wie onderhandelt er voor hen?

Oorzaak conflicten aanpakken

Ik wens dat er in de komende kabinetsperiode meer aandacht komt voor de gevolgen van klimaatverandering en de risico’s voor conflict die dit meebrengt. We zullen geconfronteerd worden met conflicten over water, energie en voedsel als gevolg van klimaatverandering. Om conflicten te voorkomen of in een vroeg stadium te beperken is het belangrijk dat we de oorzaak van deze conflicten aanpakken. Om het meer naar het religieuze te halen, oog hebben voor de noden van de ander is een belangrijke stap in het voorkomen en oplossen van conflicten.

Trouw publiceerde op 5 januari postuum een artikel van Edy Korthals Altes, oud-diplomaat en vredestichter, die eind vorig jaar op 97-jarige leeftijd overleed: vraag naar belangen, en houdt rekening met elkaars vitale belangen. Korthals Altes schreef dit als aanmoediging in de onderhandelingen tussen de EU, de NAVO en Rusland over Oekraïne, maar in feite geldt het voor ieder conflict. En wat de belangen zijn in een conflict kom je alleen te weten door respectvol met elkaar te praten. Verdraagzaamheid leidt zo tot de-escalatie.

Inclusieve onderhandelingen

Ik wens de minister van Buitenlandse Zaken toe dat hij streeft naar inclusieve onderhandelingen, waar alle relevante partijen aan deelnemen. Een evenredige vertegenwoordiging van vrouwelijke bemiddelaars en vredesonderhandelaars binnen zijn ministerie zal daar mede een bijdrage aan leveren. Ik hoop dat de minister conflictvoorkoming en de positie van vrouwen hierin ook binnen organisaties als de EU, de VN en de NAVO behartigt. Nederland kan hierin een voortrekkersrol vervullen.

Charlotte Hille
Universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam