miniatuur Schiermonniken

Ze zijn terug! Sinds het begin van dit jaar wonen weer monniken op Schiermonnikoog. Terug van weggeweest, zei burgemeester Stellinga,  die hen welkom heette. Cisterciënzer monniken woonden eeuwenlang op het eiland.  Hun habijt was toen grijs (schier), en het eiland werd er naar vernoemd: het eiland van de grijze monniken, Schiermonnikoog.

De Orde van Citeaux (Cisterciënziers) ontstond in de elfde eeuw, als reactie tegen de soms weinig verheffende levenswijze in Benedictijnse abdijen. Sommige monniken wilden terug naar een striktere observantie van de  Regel van Benedictus.

Zes eeuwen later gebeurde hetzelfde:  enkele monniken wilden terug naar de oorspronkelijke Regel. Ze stichtten twee nieuwe orden: de Trappisten, bekend van kaas en bier, en de Kartuizers, gespecialiseerd in absolute stilte. De schitterende film Die Grosse Stille (2005), opgenomen in de Grande Chartreuse, bij Grenoble, laat het leven van huidige Kartuizers zien. Als u de film niet heeft gezien, doen! Kartuizers en Trappisten vestigen zich  doorgaans in oorden van rust. Maar niet altijd.

De monniken die op Schiermonnikoog enkele maanden geleden neerstreken, zijn Trappisten, afkomstig van de abdij Sion te Diepeveen. Omdat hun Sallandse klooster veel te groot voor hen was geworden, gingen ze op zoek naar een geschikte plek en kwamen uiteindelijk uit op Schiermonnikoog, de kleinste gemeente van Nederland. Wat ze er precies komen doen is niet bekend. Wellicht gasten ontvangen. Dat zou een mooie nieuwe aanbod vormen voor de stiltezoekers die, net als ik, aan het eiland zijn verslaafd. Midden in het dorp wonen de monniken nu in de voormalige kapsalon. Zowel de eilanders als de monniken moeten nog aan elkaar wennen, zo zegt mevrouw D. , van  het plaatselijke taxibedrijf. Ze zwaaien namelijk nog niet terug! Ach, je moet hen gewoon de tijd geven het continent te vergeten, is de algemene mening. Het zijn tenslotte vastelanders. Wat ze de hele dag doen? Dat blijft hier de grote vraag. ‘Ze zitten de hele dag op hun kamer’, zegt mevrouw D., met  lichte verbazing in de ogen. Gebeden wordt er, daar, op dat kleine eiland van 941 inwoners plus een paar verdwaalde Sallandse monniken.

Ook de eilanders doen hun best. Bij de plaatselijke bakkerij liggen broederlijk naast elkaar monnikenkoeken en jodenkoeken.  Is het een knipoog naar de nieuwe eilanders? Schierse humor? Er is hoop voor de Trappisten uit Diepeveen. Want mevrouw D., die haar brood komt halen, zegt: ‘Mensen, ik heb juist gehoord dat een van de monniken tegen de buurvrouw zei: ‘goede morgen, Merie!’ Binnen een mum van tijd is het hele eiland op de hoogte. Ze komen er wel, die nieuwe monniken van Schiermonnikoog!

Christiane Berkvens-Stevelinck