Het circus als inspiratie

In een van zijn laatste boeken ‘Met de dood voor ogen’, vertelt Henri Nouwen (zie onder)  over zijn ervaringen met de trapezeartiesten ‘The flying Rodleighs’. Op een dag zit hij met Rodleigh, de leider van de trapezegroep, in zijn caravan te praten. Rodleigh vertelt dat hij niet de grote  ster is van de trapeze, hoewel hij wel de grootste sprongen maakt en iedereen hem ziet als de ster van de avond. De echte ster is Joe, de vanger. ‘Hij moet me op het exacte moment uit de lucht plukken als ik mijn verre sprong naar hem maak.’ Nouwen vraagt hoe dat vangen in z’n werk gaat. ‘Het geheim is’, zei Rodleigh, ‘dat ik het vangen geheel aan Joe overlaat en zelf niets doe. Als ik na mijn salto’s op Joe afkom, moet ik gewoon mijn armen en handen uitstrekken en wachten tot hij me vangt.’  Nouwen is verbaasd. ‘Jij doet niets?’ ‘Nee’, zegt Rodleigh,’ik doe niets’. ‘Het ergste dat een springer kan doen is proberen de vanger te vangen. Als ik Joe’s polsen zou vastgrijpen, zou ik ze kunnen breken, of hij zou de mijne kunnen breken. Dat zou het einde zijn voor ons beiden. Een springer moet springen en een vanger vangen, en de springer moet met uitgestrekte armen en open handen erop vertrouwen dat zijn vanger er zal zijn.’

Springen en vangen

Het is een mooi beeld. In de salto mortale die het leven soms is, zoek je houvast. Wat doe je? Niets. Je strekt je handen uit en vertrouwt er op dat er handen zijn die je vangen. Als je, zoals ik, ervan uitgaat dat God geen andere handen heeft dan onze handen, biedt het beeld nog steeds houvast, maar is het ook een opdracht. Om springer én vanger te zijn. Om niets te doen en om houvast te bieden.

Ineke Ludikhuize
Redactie AdRem, gemeentelid in Utrecht

Henri Nouwen (1932-1996) was een Nederlandse priester die hoogleraar werd in de Verenigde Staten. Hij is een gevierd professor aan de vooraanstaande Harvarduniversiteit als hij besluit te stoppen met zijn werk. Na een jaar in een leefgemeenschap met verstandelijk gehandicapten op het Franse platteland vertrekt hij naar Canada om daar in eenzelfde soort gemeenschap voor de zwaar gehandicapte Adam te zorgen.

Zijn hele leven schreef hij over spiritualiteit. Nouwen was, net als zijn vader Laurent, dol op het circus. Begin jaren ‘90 maakte hij de documentaire ‘Angels over the net’, over een groep trapeze artiesten, ‘The flying Rodleighs’, waar hij een tijdje mee optrekt.