Podcasts ‘De plantage van onze voorouders’

Een goede podcast is een geweldige manier om wat te leren, om bijgepraat te worden over een onderwerp waar je wat meer over wilt weten. Zo heb ik de achtdelige podcastserie van Maartje Duin en Peggy Bouva beluisterd. Maartje Duin stamt af uit het adellijke geslacht Van Lynden. Een voormoeder van haar was in 1863 bij de afschaffing van de slavernij aandeelhouder in de plantage Tout Lui Faut in Suriname. Wat doet dat met je, wanneer je een modern, progressief mens bent? Ze ging op zoek naar nazaten van slaven van de plantage. Zo kwam ze terecht bij Peggy Bouva. De podcast is een beschrijving van hun gezamenlijk zoektocht naar wat er historisch is gebeurd en naar wat dat voor het heden kan betekenen. Welke vragen stelt zo’n verleden aan je. Hoe ga je om met de nazaten van de ‘slachtoffers’? Wat betekent het om excuses te maken? Is er schade te vergoeden of betekent iets dergelijks doen, dat je weer vanuit de hoogte, zoekend naar de moral highground, toch opnieuw de andere partij niet ziet staan?

Donkere krochten
Voor mij was het een inleiding in een problematiek waar ik me tot nog toe weinig mee heb beziggehouden. De podcast laat zich beluisteren als een ontdekkingstocht door de donkere krochten van de geschiedenis, maar ook door de actuele, sociale kaart van Nederland. Wat is het verband (als het er is) tussen slavernij en uitbuiting toen en rassenongelijkheid en discriminatie nu? De makers betrekken familieleden aan beide kanten van het verhaal erbij en op die manier krijgen allerlei vragen een plek. Wat heb ik te maken met een voormoeder, zoveel generaties terug? Kun je als je zwart bent, witte mensen ooit vertrouwen?

Het hoogtepunt van de serie is een bezoek aan de voormalige plantage in Suriname. Weinig herinnert meer aan hoe het vroeger was. De familie Bouva voert bij de rivier een Winti-ritueel uit, een offer aan de voorouders. Het offer wordt aanvaard. Maartje en haar moeder (die een geweldige rol speelt in de opbouw van de podcast) voelen zich buitengesloten. Dat speelt ook wanneer Peggy op enig moment uitspreekt dat ze hoopt dat haar dochter niet met een witte zal thuiskomen.

Al met al vormt deze podcastserie een bijzondere inleiding in de vraagstukken van de slavernij en maakt het dat ik er nog uitgebreid over moet nadenken. Kortom: zeer de moeite waard.

Tjaard Barnard
Predikant in de Remonstrantse Gemeente Rotterdam

De podcastserie is te beluisteren via
https://www.vpro.nl/programmas/de-plantage-van-onze-voorouders.html