Luisteren met je hart

Je hebt wel eens kinderen in de klas, die het moeilijk hebben. Thuis is er onrust, strijd, verdriet of een andere nare situatie. Kinderen kunnen klem zitten, maar ze gaan wel elke dag naar school. Gelukkig maar: even de aandacht op iets anders richten, een meester of juf die tijd en aandacht heeft, klasgenoten om mee te spelen en te kletsen. School kan de veilige haven zijn voor kinderen in de knel.

Een moeilijke thuissituatie neemt altijd weer een verrassende vorm aan. Soms is het buikpijn en hangerig gedrag. Soms lijkt het alsof je het weermannetje in je klas hebt: een zonnig stralend gezicht wordt afgewisseld met humeurig boos zijn. Soms wordt de boosheid over de onrechtvaardigheid van thuis één op één mee naar school genomen en ingezet als energie om conflicten daar uit te vechten. En, zoveel als mogelijk, is zo’n kind elke dag weer welkom: elke dag een nieuwe kans om er een fijne dag van te maken.

Boze wolk

Een leerling komt binnen met haar capuchon ver over haar gezicht getrokken. Stormt met een boze wolk boven haar hoofd het lokaal door, de gang in naar de kapstok. In de gang loopt ze tegen juf Margo op, die daar met een kop koffie staat. Ze ziet het niet eens. Ik roep haar terug. Ik begroet haar en kijk naar het bleke koppie. ‘Kijk eens: je liep tegen juf Margo op, help maar even om de koffie op te dweilen’. Uit haar reactie is duidelijk dat ze het niet gemerkt heeft en volledig opgaat in haar eigen boze ochtend. ‘Sorry’ kan er niet af.

Deze schat uit mijn groep 4, een puber in een kinderlichaam, is 7 jaar en alles wat je kunt bedenken bij ‘moeilijke thuissituatie’ is op haar van toepassing. Maar ze is er en we maken er wat van. Na het dweilen maak ik extra tijd voor haar vrij om te  vragen naar het weekeind, hoe het nu is, de dag door te nemen. Juf Margo komt juist vandaag twee lessen kijken bij mij in de klas – we inspireren en leren zo van elkaar – maakt ondertussen kennis met andere kinderen. Als de groep binnen is, doen we een ontspanningsoefening ‘even landen’, omdat ‘de juf dat zo nodig heeft’. Dat doen we vaker en soms helpt het, vandaag niet echt.

Taal en rekenen

Taal vindt ze moeilijk, dus stom: ze doet niet echt mee, hangt achterover in haar stoel en weigert deel te nemen aan de praatopdrachtjes met haar groepje. Margo zit er meteen bij, negeert haar en maakt het gesprek in het groepje interessant. Ze kijkt enigszins stuurs naar juf Margo, maar luistert toch geboeid. De rest van het groepje smult. Daarna gaan we rekenen. Dat is haar te makkelijk en ik zie de onrustige bewegingen uit mijn ooghoek toenemen. Margo heeft aan mijn blik al genoeg en gaat ernaartoe. ‘Ah, ik zie het: jij kunt dit al’, hoor ik haar fluisteren. Het werkboek komt op tafel. Ik knik, de helft van de sommen is al weggestreept en Margo fluistert: ‘ga jij vast aan het werk, als je klaar bent, mag je je chromebook pakken’. Blijkbaar net op tijd, ze gaat stilletjes mopperend aan de slag. Fijn, zo kan ik even later langslopen en complimenten maken.

Hartjes in plaats van oren

In de pauze hebben we het erover: hoe fijn het is om samen naar kinderen te kijken en voor ze te zorgen. Margo gaat weer terug naar haar eigen klas. Met mijn leerlingen loop ik weer naar binnen. Het meisje zegt: ‘wat fijn dat juf Margo er was; ik vind haar super.’ ‘Fijn hè, vond ik ook. Weet je ook, waarom het zo fijn was?’ Ik krijg een nadenkende blik. Later op de dag staat ze weer voor me en laat een tekening zien. ‘Kijk, deze heb ik voor juf Margo gemaakt, mag ik hem gaan brengen?’ Dat mag. Na school bekijk ik de tekening met Margo nog eens goed. Het zijn twee poppetjes. De grotere heeft hartjes in plaats van oren. Margo zei, toen ze de tekening kreeg: ‘Ik heb toch vierkante oorbellen in, niet hartjes!’ Het antwoord van mijn leerling was: ‘jij luistert met je hart, niet met je oren’.

Geertrui Meinema-Linders

Wie is Geertrui Meinema-Linders?

Geertrui Meinema-Linders is leerkracht in het basisonderwijs en geeft les op een school voor algemeen bijzonder onderwijs, waar de leerkrachten vanuit het humanitaire gedachtegoed onvoorwaardelijk geloven dat élk kind talenten heeft.