Lezerspanel: Wat is de Heilige Geest voor mij?

De redactie vroeg de leden van ons schrijfpanel wat de Heilige Geest voor hen is en betekent. Hun bijdragen leest u hieronder.

De  Geest die ons hoop schenkt

De theoloog Edward Schillebeeckx, die lang in Nijmegen actief was, zei in een interview: ‘Ik heb grote problemen met de Heilige Geest. In de theologische denken over de Triniteit ben ik bijna agnost’. Een staaltje van katholieke waarachtigheid. Maar ik wil toch wel een antwoord vinden.

Al het denken over de ‘Heilige Geest’ begint voor mij met deze vraag:  ’Als ik met mijn menselijke geest, met mijn verstand, over de Heilige Geest nadenk, kan mijn menselijke geest die Heilige Geest dan begrijpen of bevatten? Of werkt dan in mij, zoals de bijbel het aangeeft, die bijzondere Heilige Geest? Voert die Geest mij naar de hoogten van de Godservaring? Als ik me dus met religieuze thema’s bezig houdt, dan zou de Heilige Geest in mij werken. En bij maatschappelijke thema’s zou het dus de menselijke geest zijn die actief is. Bestaan er binnen mij dan twee geesten, een menselijke geest en parallel daaraan, een Heilige Geest? Is dat een vorm van schizofrenie?

Eén geest
Ik ben ervan overtuigd dat christenen, dat alle mensen maar één enkele geest bezitten. En die geest, dat unieke aspect van ons mensen, wordt heilig genoemd, verheven, per definitie ongrijpbaar. De geest, het verstand, het vermogen om lief te hebben, empathie, het zijn gaven van God, de eeuwige. Krachtens die Geest, kunnen wij mensen beslissen om het goede of het kwade te doen in ons leven. Als we ons richten op het goede, op respectvol en met empathie leven, op het stimuleren van kunst en literatuur, op de zoektocht naar het goddelijke, dan erkennen we dat de geest, de Heilige Geest ons op dat spoor heeft gezet. Als we ervoor kiezen om kwaad te doen, dan leven we niet in overeenstemming met ons geweten.

Onze geest is een geest van vrijheid, die ons de waarheden over ons leven ontdekken laat. Als bron van inspiratie is de geest heilig. Dat heeft ook de eerste christengemeente ervaren. Na de dood van hun vriend en leraar Jezus van Nazareth waren ze zonder hoop en vertwijfeld. Maar middenin hun verdriet verkregen deze mensen een nieuw inzicht. Ze zeiden tegen elkaar: ‘onze vriend Jezus leeft op een andere manier, in een andere gedaante voort. Zijn geest is voor altijd onder ons’. Zijn opstanding is voor mij al een geschenk van de Geest. Pasen, Hemelvaart en Pinksteren vormen voor mij een eenheid, een feest van Geest.

Broeders en zusters
De pinksterverhalen uit het Nieuwe Testament zijn volgens de gebruiken van de toenmalige tijd beeldrijk en enthousiast, overal en in alle dingen zien de schrijvers de wonderweken van God. Vanuit ons perspectief nu is die pinksterervaring ook zeer doordacht. De gemeente erkent dat alle mensen broeders en zusters zijn, dat ze elkaar kunnen begrijpen en hoop kunnen geven. Want ze vormen allemaal onderdeel van die ene Geest, die de gave van God is aan de mensen.

Of deze Heilige Geest een persoon in de Drie-eenheid is, mag iedere gelovige zelf bepalen. Belangrijker is het om ervoor te zorgen dat de Heilige Geest, dus de geest van alle mensen, door ons handelen, door ons leven, naar vrede en gerechtigheid voert. We hebben daarvoor namelijk het talent en zijn daartoe in staat gesteld door de Heilige Geest. En als we mediteren of bidden en deelnemen aan een dienst dan ervaren we: hij is die ene (goddelijke) Geest in ons, die ons de beperktheden van ons leven laat overwinnen en ons hoop schenkt.

Christian Modehn

Oppepper

Ik zie de Geest als de oppepper die ons steeds weer op Zijn spoor zet. Dus van dolen en dwalen naar ‘de verwondering over wat ons toevalt’. Op zondag na de dienst is de Geest zeker nog aanwezig, maar op maandag wordt het al minder en dan moet ik nog zes dagen.

Ik bemerk de kracht van de Geest bij het bidden van het Onze Vader, wetend dat dat prachtige gebed door alle christenen wordt gebeden, overal en ten alle tijden en onder alle omstandigheden. Ik vind dat ook een troostrijke gedachte, door de Geest ingegeven.

Kortom ik vind Pinksteren een onderschat feest.

Nelleke Wentges

Gods geest

Zoals ik al schreef in mijn vorige bijdrage die ging over God de Vader, is voor mij persoonlijk de Geest veel belangrijker, omdat de Geest ons helpt om zelf aan de gang te gaan.

Ik vind dan ook het Pinksterfeest het belangrijkste christelijke feest. Eindelijk werden de gevolgen van Gods ingreep bij de torenbouw van Babel, toen de naar roem en macht strevende mensen die een toren tot in de hemel wilden bouwen elkaar niet meer konden verstaan, weer ongedaan gemaakt (Genesis 11). Op het moment dat ik deze tekst schreef was juist de raket van Elon Musk ontploft. De proefraket ter waarde van 4,5 miljard euro spatte na enkele minuten uiteen in duizenden stukjes. Ik zag opeens een overeenkomst tussen de hovaardigheid van de torenbouwers van Babel en van Musk die bemande ruimtereizen naar Mars mogelijk wil maken. De mensen in Babel konden elkaar niet meer verstaan, terwijl de mensen die uit verschillende landen kwamen, elkaar tijdens het pinksterfeest juist wel konden verstaan. En ook wat erna gebeurde maakte duidelijk dat ze in de Geest van God handelden. Ze waren niet uit op eigen roem en macht. De betekenis van Heilige Geest is toch Geest van God?! 

Zo was de eerste christengemeente een gemeenschap van mensen die duidelijk liet zien wat de Heilige Geest in hun leven betekende. Ze hadden alles gemeenschappelijk, verkochten hun bezittingen en verdeelden de opbrengst onder degenen die het nodig hadden. Dat is nogal wat. Kan ik dat waarmaken? Nee dus! Maar toch. Als iets niet volledig lukt kun je het ook gedeeltelijk proberen waar te maken.

In de remonstrantse geloofsbelijdenis staat zo mooi dat wij geloven in Gods Geest die al wat de mensen scheidt te boven gaat en hen bezielt tot wat heilig is en goed, opdat zij zingend en zwijgend, bidden en handelend, God eren en dienen. Dit staat in het begin van de belijdenis, waaruit je de conclusie kunt trekken dat de opstellers ervan het geloof in Gods Geest heel belangrijk vinden. Hierna komt dan het gedeelte over Jezus: Een van Geest vervulde mens.

Ik heb moeite met het woord Heilig, maar als ik Heilige Geest opvat als Gods Geest die mij inspireert is dit een belangrijke steun in mijn leven.

Ik zie veel mensen, dichtbij en ver weg die mij door hun positieve daden duidelijk maken dat zij van Geest vervulde mensen zijn. Ik mag geloven dat deze mensen handelen door goddelijke inspiratie en ik mag bidden dat deze mensen ook mij inspireren.

Jan Hendriks

De Geest is daar waar God gebeurt

De remonstrantse geloofsbelijdenis geeft bondig weer wat met de Geest wordt bedoeld. De Geest bezielt mensen tot wat heilig is en goed, zo staat er. Opdat zij biddend en zwijgend, biddend en handelend, God eren en dienen. Ik vind dat een mooie, menselijke beschrijving. De Geest is dáár onder de mensen waar God gebeurt, zou je kunnen zeggen.

In mijn dagelijks werk als psycholoog heb ik ook met de geest te maken, maar dan met een kleine letter. Ik werk met mensen die dementie hebben, wat letterlijk ont-geesting  betekent. Wanneer het brein aangedaan raakt, wordt ook de geest aangetast en kapseizen de persoonlijkheid en identiteit steeds verder. Toch wil dat niet zeggen dat de geest verdwijnt. Het hart wordt niet dement is de titel van een boek van psychogerontoloog Huub Buijssen. Het gevoel blijft bestaan, betekent dat. Komt zelfs sterker aan de oppervlakte, in de vorm van angst, verdriet, boosheid.  Maar soms ook blijdschap en vreugde gelukkig. Goede dementiezorg betekent nauwgezet afstemmen op iemands behoefte aan veiligheid, nabijheid en autonomie. Je kunt dit werk niet doen zonder liefde. Ook niet zonder humor.

Ik probeer altijd ergens een ingang te vinden via de lach. Samen lachen werkt enorm ontspannend. Wie kan lachen, samen kan lachen, voelt zich voor even bevrijd. Weer even helemaal mens. Wie kan lachen, verzoent zich voor even met het absurde, het onbegrijpelijke, het onaanvaardbare. De lach en de traan liggen daarbij soms heel dicht bij elkaar.  Het personeel in het verpleeghuis kan dat doorgaans erg goed, zo’n liefdevolle en humorvolle benadering.  Dan waait opeens de Geest, die al wat mensen scheidt te boven gaat. Daar zie ik God gebeuren.

Rachel Adriaanse